Page 24 - Tarih11 - Ünite 3

3. ÜNİTE

3.4. OSMANLI-RUSYA REKABETİ (1768-1914)

TARTIŞALIM Osmanlı Devleti’yle Rusya arasındaki rekabette, Kırım’ın önemi
nedir?

Osmanlı Devleti’nin XVI. yüzyıldan itibaren çatıştığı Habs-
burglar ve Safevilerin yerini, XVIII. yüzyılın başından iti-
baren Rusya almıştır. Bazı Rus çarları döneminde izlenen
modernleşme çabaları başarıya ulaşmış ve Rusya giderek
güç kazanmıştır. Sıcak denizlere inmek isteyen Rusya, doğal
olarak bu politikanın önünde engel olarak Osmanlı Devleti’ni
görmüştür. Bu nedenle iki devlet arasında uzun yıllar sürecek bir
rekabet yaşanmıştır (Tablo 3.1).
Tablo 3.1: Osmanlı ve Rusya Arasında Yapılan Savaşlar ve Antlaşmalar

Savaş Antlaşma

1768-1774 Savaşı Küçük Kaynarca Antlaşması

1787-1792 Savaşı Yaş Antlaşması

1807-1812 Savaşı Bükreş Antlaşması

1828-1829 Savaşı Edirne Antlaşması

1853-1856 Savaşı Paris Antlaşması

1877-1878 Savaşı (93 Harbi) Ayastefanos Antlaşması

1877-1878 Savaşı (93 Harbi) Berlin Antlaşması

XVIII. yüzyıldan itibaren Rusya,
sıcak denizlere inme politikasını
uygulamıştır. Bu politika gereği
Karadeniz’e inerek Boğazları ele
geçirmek isteyen Rusya böylece
sıcak denizlere açılmayı amaçla-
mıştır. Ayrıca Balkanlarda nüfu-
zunu genişletmek için de milli-
yetçilik akımından faydalanarak
Panslavizm politikasını uygu-
lamıştır. Bu politikalarla Rusya,
XVIII. yüzyıldan itibaren gerek
Karadeniz’de gerekse Balkan-
larda Osmanlı Devleti ile sürek-
Görsel 3.23
Osmanlı-Rus Savaşları li mücadele hâlinde olmuştur (Görsel 3.23). Rusya, hedeflediği
(Tablo) politikalar doğrultusunda gerçekleştirdiği mücadelelerle Osmanlı
Devleti aleyhinde kazanımlar sağlamıştır.

CEVAPLAYALIM XVIII ve XIX. yüzyıllarda Osmanlı ile Rusya arasında imzala-
nan antlaşmalarda, Rusya’nın ekonomik ve siyasi kazanımları
nelerdir?

110