Page 6 - Tarih 11 | 6.Ünite

6. ÜNİTE

XIX. yüzyılın ilk yarısında Avrupa toplumları için önemli bir gelişme de ekonomik alanda ortaya
çıkmıştır. Sanayi bu dönemde büyük gelişme kaydetmiştir. Sanayinin gelişmesi ve üretimin
artması, ulaşım sorununu ortaya çıkardığı için demir yolları yapımı hız kazanmıştır. Ekono-
mik alandaki bu gelişmelerin fikir bakımından birtakım sonuçları olmuştur. Ulaşım araçlarının
gelişmesi toplumları birbirine yaklaştırmıştır. Bu durum da Avrupa’da ortaya çıkan fikir akım-
larının Osmanlı Devleti topraklarında ve dünyada yayılmasını kolaylaştırmıştır.

Avrupa’da Yaşanan Değişimlerin Osmanlı Devleti’ne Etkileri
Avrupa’da yaşanan ihtilaller doğal olarak Osmanlı Devleti’ni de etkilemiştir. Özellikle Balkan
topraklarında yaşayan milletlerin ihtilallerden etkilenme ihtimalini ortaya çıkarmıştır. Böyle
bir durumla karşı karşıya kalmak istemeyen Osmanlı Devleti, Avrupa’da yaşanan olayları ya-
kından takip etmiştir. Balkanlar’daki eyalet ve sancaklardaki gelişmeler sıkı takibe alınmıştır.
Ancak çok uluslu bir devlet olan Osmanlı Devleti, kısa bir süre içerisinde milliyetçilik akımları-
nın etkisinde kaldı. Osmanlı Devleti’ni parçalamayı ve çökertmeyi hedefleyen Avrupalı devlet-
ler, Balkanlar'dan başlamak suretiyle yaptıkları kışkırtmalarla Osmanlı topraklarında milliyetçi
ayaklanmaları desteklediler. Yunanlılar, Sırplar, Bulgarlar başta olmak üzere tüm Balkan mil-
letleri bu ayaklanmalara katıldılar. Özelikle Ruslar, Türkleri Balkanlar'dan atmak, Boğazları ele
geçirmek ve sıcak denizlere inmek amacıyla Panslavist hareketlerle Balkan milletlerini kendi
amaçları doğrultusunda kullandı. Osmanlı Devleti ayaklanmaları bastırmak için uğraştıysa da
siyasi, ekonomik ve askerî olarak büyük kayıplara uğradı. Avrupa devletleri ve Ruslar, ayak-
lanan milletleri destekleyerek Osmanlı Devleti’nin iç işlerine karışarak Osmanlı Devleti’ne her
türlü baskıyı uyguladılar. Bunun sonucunda 1829’da Yunanlılar bağımsızlıklarını ilan etti. Yu-
nanların bağımsızlığıyla başlayan süreç Osmanlı Devleti’nin yıkılışına kadar devam etti.
XIX. yüzyılda Osmanlı Dev-
leti’ne Balkanlar'dan, Kaf-
kaslardan ve Kırım’dan kit-
lesel göçler olmuştur. Baskı
ve katliamlara maruz kalan
Müslüman ve gayrimüslim
halklardan insanlar Osmanlı
Devleti’ne göç etmiştir (Gör-
sel 6.2).

Göçler sonrasında bazı sorun-
lar ortaya çıkmıştır. Bu sorun-
ları çözmek için 1857 tarihli
Muhacirun Kanunnamesi ya-
yımlanmış ve 1860-1861 yıl-
larında Muhacirun Komisyonu

Görsel 6.2: XIX. yüzyılda Avrupa’dan Anadolu’ya göçler kurulmuştur.

CEVAPLAYINIZ
Sizce Osmanlı Devleti’nin yaşadığı demografik değişimlerin toplumsal hayat açısından
olumlu ve olumsuz yönleri nelerdir?

200