Page 7 - Tarih 9 | 6.Ünite

TÜRKLERİN İSLAMİYET’İ KABULÜ VE
İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ

Batı Türkistan hâkimiyeti üzerinde önemli etkisi olan Talas
Savaşı’nı, Araplar kazanmış ve böylece Türklerin bu bölge
üzerindeki üstünlüklerinin devamı sağlamıştır. Bu olaydan
itibaren Türkler ve Arapların ilişkileri olumlu bir yönde ge-
lişmiş ve böylece İslamiyet yavaş yavaş Türkler tarafından
benimsenmeye başlanmıştır. Ancak bu geçişler münferit bir
şekilde olmuştur.

Türkler, İslam Dinini Niçin Kabul Etti?
Allah’ın sıfatları, ahiret hayatı, ruhun ebedîliği, kıyamet hayatı,
kadere iman, ahlak anlayışı sevap-günah, cennet, cehennem,
şehitlik, aile hayatı, fetih anlayışı, cihat, adalet, hâkimiyet,
vatan sevgisi, istiklal aşkı ve şûra gibi konularda İslam dininin
ortaya koyduğu prensip ve esaslarla Türklerin benimsemiş ol-
duğu inanç sistemi ve ilkeler arasında büyük bir uyum olması
onların İslam’a bakış açılarını etkilemiştir. Diğer dinlere tepki
göstermelerine rağmen İslamiyet’e karşı çıkmak şöyle dursun
kendi istek ve iradeleriyle rahatlıkla İslamiyet’i benimseyip
kabul etmişlerdir.
Hiç şüphesiz tarih boyunca Türklerin bir kısmı
Musevilik, Hristiyanlık, Budizm ve diğer inanç
sistemlerini benimsemişler ancak büyük çoğun-
luğu Türklerin inanç ve hayat felsefesine uygun
olmadığı için bu dinlere karşı sert tepki gösterilmiş
ve bu dinlerin Türk’ün karakterine ve ruh yapısı-
na ters düştüğü açıkça ifade edilmiştir. Halbuki
Türklerin İslam dinine geçişleri kendi ruh ve ka-
rakterlerine uygun düştüğü için bazı tarihçilerin
dediği gibi “âdeta farkında olmadan” tabi bir seyir
içinde gerçekleşmiş ve asla bir tepki gösterilme-
miştir. Nitekim XII. yüzyılda yaşamış olan Süryani
tarihçi Mikhail (Mikel), “Türk milleti tek tanrıya
inanmakta idi. Arapların da tek Allah’a inanma-
ları Türklerin İslamiyet’i kabul etmelerine sebep
olmuştur.” diyerek bu gerçeği dile getirmektedir.
Ayrıca savaşçılığıyla temayüz etmiş olan Türk
milleti, İslam’ın cihat anlayışını ve şehitlik fikrini
kendi töre ve ideallerine uygun bulduğu için bu
husus da onların İslamiyet’i seçmelerinde bir
teşvik unsuru olmuştur. Görsel 6.3
Türkler kendi töre, inanç, ideal ve karakterleriyle bütünleşen Cezeri’nin su mekaniği
prensiplere sahip bu mükemmel din ve medeniyet dairesi-
ne girmekte asla zorlanmadılar. Ayrıca İslam kültür ve me-
deniyetine her alanda önemli katkılarda bulundular. Türkler,
İslamiyet’i kabul ettikten çok kısa bir süre sonra dinî ilimler
başta olmak üzere çeşitli ilim dallarında, tefekkür ve felsefe
konusunda dünya çapında haklı bir şöhrete kavuşmuşlardır.
Bilim adamları ve mütefekkirler yetiştirdiler ve Orta Çağ İslam
kültür ve uygarlığının kurulup gelişmesinde (Görsel 6.3) önemli YORUMLAYALIM
rol oynadılar (Özaydın, 2002, s.441-442’den düzenlenmiştir).
Türklerin ruh ve karakter yapılarının Müslümanlığı kabul
etmelerindeki etkileri nelerdir?

181