Page 8 - Tarih 9 | 6.Ünite

6. ÜNİTE

Türklerin, İslamiyet’i toplu olarak kabul etmesi daha sonraki
zamanda olmuştur. Bu arada Müslüman olan Türkler, Abbasi
Devleti’nin gerek askerî gerekse idari kadrolarında etkin bir
şekilde görev almıştır. Bilhassa Afşin, İhşid ve Baçuroğul-
ları gibi aileler, İslamiyet’i kabul ederek Abbasi Devleti’nin
hizmetinde yer almışlar ve kendileriyle beraber birçok Türk
topluluklarını da bu devletin hizmetine çekmişlerdir. Bu dö-
nemde Abbasilerin, Emevilerden farklı olarak müsamaha,
eşitlik, adalet ilkelerini uygulamaları ve ümmetçi politika
izlemeleri, Türklerin İslamiyet’i kabulünü kolaylaştıran en
önemli sebeplerdendir.
Türk dünyasında, İslamiyet ilk defa Maveraünnehir Bölge-
si’nde ticaret ve ilim faaliyetlerinin etkisiyle yayılmaya baş-
lamıştır. Müslümanlar, bu bölgeye geldikten sonra buralarda
önemli ticaret ve ilim merkezleri kurmuştur. Şehirlerdeki
tekke ve medreselerde görevli olan âlimler, Türkistan’ın en
ücra köşelerine kervanlarla ulaşarak İslamiyet’in özelliklerini
Türk boylarına anlatma imkânı bulmuştur. 960 yılında 200
bin çadırlık Türk topluluğu Müslüman olmuştur. Bu Türkler,
Karahanlı Devleti’nin hâkim olduğu yerlerdeki Türk boyların-
dan olan Yağma, Çiğil, Karluk ve Tuhsilerdir. Oğuzlar da aynı
yüzyılın ikinci yarısında İslam dinini kabul etmeye başlamıştır.
Farklı coğrafyalarda İslam dinini kabul eden Berberiler, Acem-
ler ve Kürtler gibi kavimler de bulunmaktadır. Kuzey Afri-
ka’da yaşayan bir kavim olan Berberiler, başta tabiat güçle-
rine inanmış daha sonra Yahudilik ve Hristiyanlık inançlarını
benimsemişlerdir. Hz. Osman Dönemi’nde, Müslümanlar ile
Berberiler arasında ciddi çarpışmalar yaşanmıştır. Emevilerin,
Kartaca’yı fethi sonrası Hasan b. Numan’ın
uyguladığı politika sonucunda Berberiler, İsla-
miyet’i benimsemiştir (Görsel 6.4). İslamiyet’i
kabul eden Berberiler, zamanla Arap kültürü-
nün etkisinde kalarak Araplaşmıştır.
Arap Yarımadası dışında İslam’ı yayma faali-
yetine girişen Araplar, zamanla Acemlerle iç
içe geçmiştir. Acemlerin de İslamiyet’i kabul
etmesiyle birlikte çoğunun Araplaştığı görül-
müştür. Kürtler ise Müslümanlar ile ilk defa Hz.
Ömer zamanında karşılaşmıştır. Bu dönemde
Kürtler, Müslümanlara karşı İranlılar ile birlikte
Görsel 6.4
Berberi savaşmış ve İslam ordularına yenilen Kürtler, Müslüman olma-
ya başlamıştır. Hz. Osman Dönemi’nde Azerbaycan’ın fethiyle
Kürtler ile Müslümanlar arasında ilişkiler yoğunlaşmıştır. Ab-
basiler, Kürt aşiretlerin askerî potansiyelinden yararlanmıştır.

Nesimi Yazıcı’nın “İlk Türk-İslam Devletleri Tarihi” adlı eseri-
ne göre Hz. Peygamber, Hendek Savaşı’nda “Kubbetu’l-Türkî”
denilen Türk çadırında kalmıştır. Savaşı buradan yönetmiş ve
BİLİYOR MUSUNUZ?
ibadetlerini de burada yapmıştır.

182