Page 4 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 - Ünite 5

5. Ünite

beraber et, bir pilav, bir tatlıdan ibaret olurdu. Bunlardan sahanlara, kâselere veya tabaklara koydurur
veya koyar, kapaklarını kapar, bir tepsiye dizer, üstünü örter; ya kendisi ya oğlu, kızı, karısı veya bir
adamı ile herhangi bir fakirin evine götürüp verirdi.
“Pek mi çabuk yolladım?.. Öyle ya... Çorba kâsesinin altını unuttum.” Evet. Çorba kâsesinin altını!
Buraya da hâl ve vaktine göre çeyrek, yarım, bir lira yapıştırmayı unutmazdı!.. Ondan sonra kendi sof-
rasının başına geçer; hamdle, salavatla iftar topunu bekler, duydu mu ferih ve fahur orucunu bozardı.
“Biri yer, biri bakar, kıyamet ondan kopar.” derlerse inanın. Bize hayır ve mürüvvet hususunda ek-
siklik geldiği günden beri açlığı hatırımızdan çıkaramamış olduğumuzu az çok düşünmekle idrak
edebiliriz.
Pek etraflı hatırlarım ki akşamüstü evine, konağına girer girmez ilk adımdan sonra:

— Sofralıklar gitti mi? diye telaş gösteren zatlar çokça idi. Hele “gitmedi... hazırlanıyor...” denilsin
kabil mi?
Mahallelerde esnaftan, orta hallilerden beş-altı zat birleşir, sıra yaparlar; birer ikişer gün fasıla ile
imam efendiyi, hacı efendiyi, birinci muhtarı iftara davet ederlerdi. İmam da hacı da muhtar da bu
davetin, muhtaç mahallelilere delalet etmek manasını taşıdığını bilirler; ona göre beraberlerine da-
vetli alırlardı.

Bu işler bütün el altından yapılır, görülürdü. Kiraları bu türlü gizli hayırların biraz açığa diş vurmuş
nevidir, ilan ve açıklamadan çekinilirdi. Hatta birini methüsena etmekte:
“Gizli fukarası pek çoktur!” denildiği bu sebepten ileri gelmiştir. Şimdi, on kuruş verdin mi -güya
başkalarına da şevk getirsin diye- gazeteye yazdırmak için yazı işleri odalarına gide gele yoruluyoruz!..
Evet, böyle bir hayırlı işi ticaret reklamları için yüklenenler hakkında açıkça bir şey söylemeye hak-
kımız yoktur. İhtimal ki bu nevi ilanların, diğer mürüvvet sahiplerini ikaz etmekte az çok faydası bile
vardır. Maksadım, hayır ve mürüvvetin Allah indinde olmasındaki makbuliyeti tekrar etmektir. İşte
İslamiyet’teki hikmet, insanlıktaki bu makbuliyet ile aşikâr olur.

(...)
Ahmet Rasim, Ramazan Sohbetleri

Metinde Geçen Bazı Kelime ve Kelime Grupları
Ashabı Suffa: Mescid-i Nebevi’ye sığınmış fakir, kabil: Mümkün.
genç Müslümanlar.
livechullah: Allah’ın cemalini görmek için, sırf
aşikâr: Açık, apaçık, belli, meydanda. Allah rızası için.

delalet etmek: Öncülük etmek. makbuliyet: Makbul olma, kabul edilme.
ferih ve fahur: Rahat, geniş, ferah. methüsena: Övme, ululama.
fisebilullah: Allah yolunda, Allah için. mürüvvet: Cömertlik, mertlik.

fodla: Çoğunlukla imaretlerde yoksullara veri- nazlı aş: Pirinçle yapılan, tarçın ve Antep fıstığı
len kepekli undan yapılmış pideye benzer ile sunulan bir çeşit tatlı.
bir ekmek türü.
vakanüvis: Osmanlı Devleti’nde zamanın olay-
fukarayı sâbirin: Sabreden fakirler. larını tespit etmek ve yazmakla görevli dev-
let tarihçisi.
hatırat: Anılar.
vakti saadet: Hz. Muhammed’in yaşadığı za-
içtimai: Toplumsal.
man, saadet asrı, devrisaadet, asrısaadet.
İnnema nut’imüküm: “Kuşkusuz sizi biz doyu-
ruruz.” anlamında, Kur’an’dan bir ifade. zerde: Safranla renk ve koku verilen bir çeşit şe-
kerli pirinç peltesi.

136