Page 13 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 7.Ünite

Türklerde Spor

Cumhuriyet Dönemi’nde Spor Faaliyetleri

Modern anlamda beden eğitimi ile ilgili çalışmalar Osmanlı’nın son dönemlerinde başlamış-
tır. Bu dönemdeki beden eğitimi çalışmaları ilk kez askerî okulların bünyesinde uygulanmış,
II. Meşrutiyet’le birlikte yaygınlaşan özel spor organizasyonlarına halk da ilgi göstermeye baş-
lamıştır. Bu dönem spor çalışmalarının öncülüğünü Selim Sırrı ve Rıza Tevfik yapmıştır. Spor
alanında yapılan bu çalışmalar, Cumhuriyet Dönemi’nde de devam etmiştir.

“Muvaffak olmak için her türlü muavenetten ziyâde bütün milletçe sporun niteliği, kıy-
meti anlaşılmak ve ona kalpten sevgi göstermek, onu vatanî vazife saymak lazımdır.”
Mustafa Kemal ATATÜRK

Bir milletin başarısının spora verdiği öneme ve değere bağlı olduğunu ifade eden Atatürk,
spor ve sporcu hakkındaki düşüncelerini; “Ben sporcunun; zeki, çevik ve aynı zamanda ahlaklı-
sını severim.” sözleriyle dile getirmiştir.
Spor alanındaki gelişmeler, Cumhuriyet’in ilk yıllarında ulus devlet temelli bir anlayış üzerine
kurulmuştur. Devlet; savaştan çıkmış yorgun halkın sağlıklı, disiplinli ve üretken bir yapıya sahip
olabilmesi için sporu önemli bir faaliyet alanı olarak seçmiştir.
Yeni Türk devleti, sporun kurumsallaşması yönündeki ilk çalışmasını 1921 yılında kurulan
İdman İttifakı Heyeti Muvakkatesi ile gerçekleştirmiştir. İdman İttifakı Heyeti Muvakkatesi,
İstanbul’daki spor kulüplerinin temsilcilerinden oluşmuştur. Bu kurum yerini 1922 yılında Tür-
kiye İdman Cemiyet İttifakı’na (TİCİ) bırakmış ve Millî Mücadele’den sonra spor işlerini koor-
dine eden tek kurum hâline gelmiştir.
1923 yılı Ağustos ayında yapılan birinci Heyet-i İlmiye programında, Terbiye-i Bedeniye
Dârülmüallimin okulunun kuruluş esasları tespit edilmiş, 20 Aralık 1925 tarihinde ise Terbi-
ye-i Bedeniye Encümeni komisyonu kurulmuştur. Beden eğitimi konusunda yeteri kadar uz-
man olmadığı için beden eğitimi faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla Avrupa devletlerinden
beden eğitimi uzmanları getirtilmiştir.
Cumhuriyet Dönemi’nde Selim Sırrı Tarcan, Ali
Sami Yen ve Burhan Felek ile birlikte Türkiye Millî
Olimpiyat Komitesi’ni kurmuştur. Spor alanındaki bu
çalışmalar sonucunda, Türkiye 1924 yılında gerçekleş-
tirilen Paris Olimpiyat Oyunları’na davet edilmiştir.
Cumhuriyet Dönemi’nde TİCİ’nin faaliyetleri sonu-
cunda spor ülke geneline yayılmış, modern spor dal-
larının bu spor çalışmalarına eklenmesiyle de sportif
faaliyetler genişlemiştir. Geleneksel spor olan güreşin
yanında, modern spor dallarından; atletizim, yelken,
basketbol, voleybol, halter (Görsel 7.16), bisiklet, boks,
hokey, tenis ve eskrim gibi sportif çalışmaların önü açıl-
mış, bu spor dalları ile ilgili federasyonlar kurulmuştur.
1932 yılında kurulan halk evleri de ritmik jim-
nastik ve artistik danslar gibi birçok modern spor da-
lının yaygınlaşmasında önemli rol oynamıştır.
1935 yılından itibaren, 23 Nisan Ulusal Egemen- Görsel 7.16: Dünya halter şampiyonu Naim Süleymanoğlu
lik ve Çocuk Bayramı ile 19 Mayıs Atatürk’ü Anma,
Gençlik ve Spor Bayramı törenlerinde yapılan jimnastik hareketler ile modern sporların yaygın-
laşması için çaba sarf edilmiştir.

SORU

Günümüzde yapılan modern spor dallarından birini tanıtınız.

247