Page 11 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 7.Ünite

Türklerde Spor

çıkartması ve pehlivanların ahlaklı kişiler olması, halkın bu spora duyduğu sevgide etkili olmuş-
tur. Ülkede yaşayan erkek çocuklar güreşçilere özenmiş, güreş toplumsal dayanışmayı sağlayan
en önemli unsurlardan birisi olmuştur.
Osmanlı Dönemi’nde yapılan sporların kendine has kuralları vardı ve bu kurallar sayesinde
sporcular âdeta bir eğitimden geçerdi. Okçuluk sporundaki kurallar sayesinde ok atan keman-
keşlerin ruhsal ve bedensel açıdan terbiye edilmesi, bunun en güzel örneklerinden birisidir. Ok-
çuluk tekkesinin manevi bir yönü olduğu için buraya rastgele insanlar alınmazdı. Kemankeşler;
hocalarına, tekkelerine, kutsal değerlerine ve kullandıkları spor aletlerine hürmet göstermek
zorundaydı. Kemankeşler oku atmadan önce üç beş adım öne çıkar, ok’u; “Ya Hakk!” diye ba-
ğırarak bırakırdı. Kemankeşin çok iyi ok atması tek başına yeterli değildi. Kemankeşler kendi
aralarında rekabet etseler de aralarında her türlü rekabetin üstünde; sevgi, saygı, doğruluk ve
dürüstlüğe dayalı bir dostluk söz konusuydu.
Osmanlı Devleti’nde avcılık sporu, kendisinden önceki Türk devletlerinde olduğu gibi savaşa
hazırlık olarak değerlendirilmiş ve bu amaçla yapılmıştır. Padişahlar ise av sırasında halkla ile-
tişim kurdukları için av sporuna özel önem vermişler, bu sporla halka aracısız ulaşarak onların
sıkıntı ve şikayetlerini dinlemişlerdir.

SIRA SİZDE

Güreş
Osmanlı Dönemi’nde güreş sporu, saray içinde ve saray dışında yapılan güreşler
olmak üzere ikiye ayrılırdı. Saray içinde yapılan güreşler padişah huzurunda yapıldığı için
bu güreşler huzur güreşleri olarak anılmıştır.
Saray dışında yapılan güreşler ise pa-
nayır güreşleri, düğün güreşleri, Ramazan
güreşleri ve hayır kurumları yararına ya-
pılan güreşler olmak üzere dörde ayrılırdı.
Anadolu’da yapılan güreşlerin; kara-
kucak, Rumeli güreşleri ve yağlı güreş
gibi çeşitli dalları vardı. Güreş, XIX. yüzyıl-
da Osmanlı ülkesinde en çok yapılan spor
dalı olmuştu. Anadolu ve Rumeli’de güreş-
siz düğün yapılmamış, Edirne’de bulunan
Kırkpınar Er Meydanı, Osmanlı’nın en
büyük güreş meydanı hâline gelmişti (Gör-
sel 7.14).
Bu dönemde; Adalı Halil, Aliço, Koca
Görsel 7.14: Kırpınar Er Meydanı’nda güreşen pehlivanlar Yusuf ve Kurtdereli Mehmet gibi pek çok
ünlü güreşçi yetişmiştir. Bilhassa Koca
Yusuf, 1895-1898 yılları arasında Avrupa ve Amerika turlarında karşısına çıkan bütün
güreşçileri yenmiştir.
Atıf Kahraman, Osmanlı Devleti’nde Spor, Osmanlı Ansiklopedisi, C. 5, s. 646-647

Sporcuların günümüzde daha çok güreş dalında başarılı olmalarının nedenleri ne
olabilir? Bu konudaki düşüncelerinizi söyleyiniz.

.........................................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................................

245