Page 9 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 7.Ünite

Türklerde Spor

C) OSMANLI DÖNEMİ’NDE SPOR

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. Geleneksel Türk sporlarından hangilerini biliyorsunuz? Bildiğiniz bu sporları arkadaşla-
rınızla paylaşınız.
2. Güreş ve cirit sporu hakkında neler söyleyebilirsiniz? Düşüncelerinizi belirtiniz.

7.3. Osmanlı Devleti’nde Sporun Toplumsal Hayattaki Yeri

Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan itibaren, başta padişahlar olmak üzere dev-
letin ileri gelenleri spora büyük önem vermişlerdir. Hatta birçok spor müsabakası pa-
dişahların huzurunda yapılmış ve kazananlar padişah tarafından ödüllendirilmiştir. 1675
yılında bir sünnet düğününde 20 kilometrelik alanda koşu yapılmış, bu koşu o dönemde
mısralara şöyle yansımıştır.
“O âlemin padişahı,
Koşu yapan sporculara,
Cömertlik gösterdi.
Önce gümüş bir maşrapa konuldu,
İçi gümüşle dolu idi,
Meydanın başından acele ederek,
En öne yetişen sporcu bu gümüşü aldı.”
Yunus Yıldırım, Güneyde Kültür, C. 13, sayı: 136, s. 30 (Düzenlenmiştir.)

Yukarıdaki metinden de anlaşılacağı gibi Osmanlı Devleti’nde spor, devlet erkanı tarafından
desteklenmiştir. Yöneticiler tarafından desteklenen bu sporlar arasında; güreş, koşu, cirit, avcı-
lık (Görsel 7.12), atıcılık, okçuluk (kemankeşlik), binicilik (cündilik), kılıç kullanma, ağırlık kal-
dırma, gürz ve topuz kullanma gibi savaş öncesi idmanı
olarak değerlendirilen spor etkinlikleri vardı.
Osmanlı Beylik Dönemi’ndeki aşiret halkı,
sporu iyi bir savaşçı olmak için yapardı. İs-
ter kız ister erkek olsun, her çocuk dört beş
yaşından itibaren ata binmesini ve güreş
yapmasını öğrenerek spora başlardı. Yedi
yaşından sonra ok atmayı, biraz daha bü-
yüyünce de ava gitmeyi, kılıç kullanmayı
ve gürz sallamayı öğrenen çocuklar; savaş
eğitimini tamamlayarak savaşacak düzeye
gelmiş olurdu.
Her yiğidin en büyük amacı alp unva-
nını almaktı. Çünkü alplerin hepsi sporcu,
kahraman ve savaşçı kişilerdi.
Osmanlı devlet yöneticileri, savaşlara
hazırlık için yapılan talimlere büyük önem
vermiş ve sporu bir savaş eğitimi olarak gör-
müşlerdir. Spor konusunda bilgi ve birikim sa-
hibi olan öğretmenler, her spor türünün kendi-
ne özgü tekniğini ve o spor dalıyla ilgili yardımcı
bilgileri öğretmek için açılmış olan okullarda
(tekkeler) gençleri eğitmişlerdir. Görsel 7.12: Yavuz Sultan Selim av yaparken (Sürnâme)

243