Page 8 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 7.Ünite

7. Ünite

Melikşah Dönemi’nde avcılığa bir düzen getirilmiş, çirke BİLGİ NOTU
adı verilen ve sonunda çeşitli spor etkinlikleri yapılan sürek av-
ları düzenlenmiştir. Kâşgarlı Mahmud
Türkiye Selçukluları Dönemi’nde de ava büyük önem ve- Dîvan-ı Lügati’t-Türk adlı
rilmiş, şikar adı verilen ve av işlerinden sorumlu olan bir emir eserinde; “O benimle top
bulundurulmuştur. asmakta (top asma oyu-
Cirit de Türklerin çok eskiden beri yaptığı atlı savaş spor- nunda) hangimiz daha iyi
larından birisidir. Cirit oyununa ayrı bir önem veren Türkler, asacağız diye yarıştı.” cüm-
bu oyunu; morallerini yükseltmek, binicilik kabiliyetlerini art- lesi ile bugünkü basketbo-
tırmak, savaş yeteneklerini geliştirmek ve formda kalmak ama- lun oynanışını andıran bir
oyundan bahsetmektedir.
cıyla yapmıştır.
Meydanlarda gerçekleştirilen cirit oyununun bitiminde
oyuncular sahada yeniden karşılıklı dizilir, hakemlerden biri
öne çıkarak kısa bir konuşma yapardı. Yapılan bu konuşmanın ardından oyun sırasında görü-
len yanlış hareketler anlatılır, olumlu davranışta bulunanlar övülür ve kazananlar açıklanırdı.
İlk Türk devletlerinde oynanan Çevgan (Polo), Türk İslam devletlerinde de sevilerek oynan-
maya devam etmiştir. Selçuklu Sultanı Melikşah’ın en sevdiği oyunlardan biri olan çevgan (Gör-
sel 7.11), Türkiye Selçukluları Dönemi’nde de
çok ilgi toplayan bir oyundu.
Özellikle Kayseri ve Niğde gibi büyük
kentlerin meydanlarında oynanan bu oyunu,
Selçuklular topla birlikte guyu çevgan olarak
adlandırmıştır. Alaaddin Keykubad, Alanya
Kalesi’ni fethe giderken; askerlerini savaşa
hazırlamak amacıyla; onlara geniş bir arazide
çevgan oyunu oynatmıştır.
İlk Türk İslam devletlerinde mızrak da
önemli spor dallarından biriydi. Yakın dövüş
sporu olarak da kullanılan mızrak oyunu, as-
kerlerin savaşa hazırlıklı olmalarını sağlamak
amacıyla düzenlenen bir oyundu.
Türkler tarihte ok atmalarındaki ustalık-
larıyla tanınmıştır. İslamiyet’in kabulünden
önceki dönemde ok ve yay hâkimiyetin sem-
bolü olarak görülmüştür.
Ok ve yay; İslamiyet’in kabulünden son-
ra da önemini korumuştur. Büyük Selçuklu
Hükümdarı Tuğrul Bey’in bastırdığı paralar
üzerinde ok ve yayın bulunması, Selçuklular
Dönemi’nde ok ve yaya büyük önem verildiğini Görsel 7.11: Çevgan oynayan atlılar (Divan-ı Nevai)
gösterir.

SIRA SİZDE
7.3
“Türkler bedensel faaliyetleri genel olarak savaşa hazırlık amacıyla yapmışlar, bu yüz-
den yapacakları sporu seçerken savaşlarda kendilerine fayda sağlayacak spor dallarını
tercih etmişlerdir.”
Yukarıdaki metinden yola çıkarak, Türklerin en fazla hangi spor dallarına ilgi
göstermiş olabileceklerini söyleyiniz.

.........................................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................................

242