Page 165 - Fizik Farklılaştırılmış Öğretim Etkinlikleri

Fizik

12.SINIF - FARKLILAŞTIRILMIŞ ÖĞRETIM ETKINLIKLERI

çalışma kâğıdının üzerine yazabileceklerini söyler. Kalem, kapı kolu, zımba gibi
aletlerdeki yay sistemini gerçek zamanlı olarak gösterir. Çalışma kâğıdındaki
bisiklet, araba gibi araçların amortisörlerinin görsellerini göstererek günlük
hayatta farklı yaylara ihtiyaç duyulmasının nedenleri üzerine sorular sorar.
Öğretmen öğrencilere “Esnek cisimlerin yapıldıkları malzemeye bağlı olarak
değişen bir esneklik sınırı vardır. Bu sınır aşıldığında cismin yapısında kalıcı bozulma,
kırılma, kopma gibi durumlarla karşılaşılabilir. Esnek bir malzeme olan yay, esneklik
sınırı aşılmadan kullanılmak istendiğinde yay sabiti adı verilen, birim uzunluk
başına düşen kuvvet ile hesaplanan k sabiti göz önüne alınmalıdır. Yay sabiti yayın
sertliğinin bir ölçüsüdür ve yay sabitinin SI’daki birimi N/m’dir.” açıklamasını yapar.

Öğretmen öğrencilere yay setlerini gösterir. Öğretmen öğrencilere yayların
özelliklerinin neler olabileceğini sorar ve çalışma kağıdındaki görsellerle
ilişkilendirir. Öğrenciler bu yayları inceler (İF1). Öğrenciler öğretmen
rehberliğinde dört farklı grup oluşturur. Öğrencilere Ek-2 Yaylar Deney Formu
verilir. Bu formun “yay sabiti” konusunun işlenmesi sürecinde, rapor düzeninde
hazırlanması gerektiğini ifade eder.
Öğretmen aşağıdaki soruları sorar ve soruların cevaplarının öğrenciler tarafından
beyin fırtınası ortamında verilmesini sağlar. Soruların cevaplarını Ek-2 Yaylar
Deney Formu Raporlarına yazabileceklerini söyler (ÜF1, SF1).

• Esnek cisim nedir?
• Yayın boyunun uzun olması yayın hangi özelliğini değiştirebilir?
• Yayın daha kalın olması yayın hangi özelliğini değiştirebilir?

• Günlük hayatta yay gibi hangi esnek cisimlere örnek verebilirsiniz?
• Günlük hayatta esnek cisimler nerelerde kullanılmaktadır (İF2, SF2)?
Öğretmen tarafından etkileşimli tahtada http://meb.ai/1EBnEN simülasyonu
açılır. Öğretmen öğrencilerle birlikte simülasyon programı üzerinden deneyleri
yapar (İF3). Simülasyondaki deneylerin bütün aşamaları tamamlandığında
gruplardan, benzer adımları gerçek deney düzeneğinde yapmaları ve raporlarına
yazmaları istenir.
Deney Aşamaları:

1. Kütle değeri 50 g olarak belirlenen cisim yaya takılır.

Şekil 1
2. Şekil 1’deki gibi cisim yaya yerleştirilerek yay yeni denge konumunda sabitlenir
ve cetvel yardımı ile cismin denge noktasından ne kadar uzaklaştığını öğrenciler
not alır.

165