Page 17 - ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI TARİHİ 12

MODERNİZM ÖNCESİ BATI SANATINA BAKIŞ

1.1 RÖNESANS SONRASINDA 18. YÜZYILA KADAR AVRUPA’DA
GÖRÜLEN SANAT AKIMLARI

A) MANİYERİZM

Etkinlik 1
Aşağıda Rönesans Dönemi sanatçılarından Leonardo da Vinci’nin (Leonardo da Vinsi) “Kayalıklar Bakiresi” adlı tablosu
(Görsel 1.1) ile Maniyerizm Dönemi sanatçılarından Francesco Parmicianino’nun (Françesko Parmicanino) “Uzun Boyunlu
Meryem” adlı tablosu (Görsel 1.2) verilmiştir. Görselleri inceleyiniz ve soruları cevaplayınız.
1. Aşağıda verilen iki tablo arasındaki farkları figürlerin duruşu, renklerin kullanımı ve perspektif açısından karşılaştırınız.
2. İki tablo arasındaki farklılıklar hakkında tartışınız.

Görsel 1.1: Kayalıklar Bakiresi, Görsel 1.2: Uzun Boyunlu Meryem,
Da Vinci, 1483-1485, Louvre Müzesi, Paris Parmicianino, 1534-1540, U zi Galerisi, Floransa

Avrupa’da 16. yüzyılın başlarından itibaren meydana gelen toplumsal olaylar ve gelişmeler sanatçıları da etkilemiştir.
Bu dönemde dinî ve sosyal kurumlar sarsılmaya başlamış, reform hareketleri hız kazanmıştır. Dinî kurumların
toplumsal yaşamdaki etkisini kaybetmesiyle sanatçılar yeni arayışlara yönelmiştir. Yüksek Rönesans sanatçılarına
göre Yunan ve Roma dönemlerinde yapılan eserlerin taklit edilerek sanatta ulaşabilecek en yüksek seviyeye ulaşıldığı
kanısına varılmıştır. Bu durum bazı sanatçıların Klasik Çağ ve Rönesans anlayışından giderek uzaklaşmalarına sebep
olmuştur. Ölçü ve simetri Rönesans Dönemi’nde eserlerin temel özelliğini oluşturmuştur. Maniyerizm akımı, Röne-
sans Dönemi’nin ölçü ve simetri anlayışına karşı bir tepki
olarak Floransa’da ortaya çıkmıştır. 1520-1600 yılları arasın-
da etkili olan maniyerizm akımı Rönesans’ın farklı bir
yorumu olarak kabul edilmiştir. El Greco'nun (El Gıreko)
“Tüccarları Kovan İsa” tablosu bu yorumu yansıtan örnekler-
dendir. (Görsel 1.3). Yüksek Rönesans Dönemi’nin önemli
sanatçılarından Michelangelo (Mikelancelo) (1475-1564) Röne-
sans sanatı ortamında yetişmiş olmasına rağmen sanat çalışma-
larındaki yeni tavrı ile Rönesans’ı değişik şekilde yorum-
lamıştır. Sanatçı “Mahşer” adlı freskosunda mavi bir fon
önünde aşırı deforme edilen bedenler ve güçlü ışık-gölge
kullanımıyla Rönesans’ın özelliklerinden uzaklaşmıştır. Röne-
sans’ın klasikleşmiş sanat anlayışına ters düştüğü için de
büyük tepki çekmiştir. Tepkilere rağmen Michelangelo’nun
çalışmalarına hayranlıkla bakanlar da olmuştur. Bunun sebebi
ise karmaşık figürlerin diğer sanatçıların da ilgisini çekmesidir.
Bu dönemde ortaya çıkan sanat akımına maniyerizm (tarzcılık) Görsel 1.3: Tüccarları Kovan Isa, El Greco
1570, Ulusal Galeri, Londra
denmiştir.

14