Page 115 - DESEN 11

3. ÜNİTE DESEN ÇALIŞMALARINDA FİGÜRDE HAREKET, YÖN VE AÇILAR

3.1.1. Sanatçıların Eserlerinden Figürlerin Hareket, Yön ve Açılarının Analizi

Görsel sanatlar ilkesi olarak hareket; bir kompozisyonda izleyicinin dikkatini, kompozisyonun içine veya
çevresine doğru yönlendirmesidir. Hareket duygusu durağanlığın zıddı olarak kullanılır. Desen çalışma-
larında resim yüzeyinde çizgi, leke, form ve doku gibi görsel ögelerin kullanılmasıyla oluşturulan zıtlık-
lar; hareket algısı oluşturmaya yardımcı olur. Nesne ve figürlerin fiziksel yapılarına göre kullanımı deği-
şen çizgi, leke, doku ve ve form ögeleri, ışık-gölgeye bağlı olarak farklı etkiler yaratır. Bu ögeler görsel
hareketin anlam ve gücünü belirler. Desen çalışmalarında hareket, yön ve açılar resim yüzeyinin çizgisel
organizasyonudur. Kompozisyonun yol haritası olup kuruluş aşamasında sanatçı tarafından belirlenir.
Hareket, yön ve açılar resim yüzeyinin çizgisel organizasyonudur. Sanatçı tarafından sınırları belirlenen
kompozisyonun yol haritasıdır. Sanatçının kompozisyonda izleyiciye göstermek istediği konunun işleniş
biçimlerini anlatır. Mekân, nesne ve figürlerin resim yüzeyine yerleşme düzenini ifade eder.
İzleyiciye ilk önce gösterilmek istenen nesne ve figürler sanatçı tarafından ana yön üzerinde gösterilir.
Bu yönü dengeleyen zıt ara yönler bulunur. Bunlar resim yüzeyine dikey, yatay ve diyagonal olmak
üzere üç farklı şekilde yerleştirilir. Ana yönün dışında konu anlatımını zenginleştirmek için pek çok ara
yön belirlenir. Ara yönlerde ise daha az görülmesi istenen nesne veya figürlerin kompozisyondaki yeri
belirlenir (Görsel 3.2).

Görsel 3.2: Sokratesin Ölümü, 1786, Jacques Lois David (Jak Luis Devid), Metropolitan Müzesi, ABD

PERFORMANS

• İnsan figürlerinin farklı yönlerdeki görünüşleri ile ufuk çizgisine göre ortada, yukarıda ve aşağı-
da ayakta ya da oturur görünüşlerini yazılı ve görsel kaynaklardan araştırınız. Araştırmalarınız
sonucunda çalışmalarınızda kullanmak üzere bir görsel dosya oluşturunuz.
• Ayakta, yürüyen, koşan, eğilen, çömelen, atlayan, spor yapan vb. insan figürünün farklı hare-
ketlerini gösteren çizim veya fotoğrafları yazılı ve görsel kaynaklardan araştırarak çalışmaları-
nızda kullanmak üzere bir görsel dosya oluşturunuz.

113