Page 41 - ESTETİK 11
P. 41
2.2. Sanatın Özellikleri
İnsanlık tarihi kadar eski olan sanatın süreç
içerisinde üstlendiği rol çağdan çağa ve top-
lumdan topluma değişkenlik göstermiştir. Baş-
langıçta sanat görüneni olduğu gibi yansıtırken
daha sonra düşünceyi görselleştirmek şeklinde
değişime uğramıştır (Görsel 2.6). Orta Çağ es-
tetik düşüncesiyle sanat din etkisinde olup öte
dünya ile insan arasında bir bağ kurucu olmuş-
tur. Rönesans estetik düşüncesinde ise sanatın
rolü dünyayı anlamak olmuştur. Bu durum, sa-
natın gelişime açık bir kavram olduğunun gös-
tergesidir.
Sanatın niteliği sanat ürünlerinin doğal nesne- Görsel 2.6: Akhenaton ve Nefertiti çocuklarıyla
lerden ayrılmasıyla ortaya çıkar. Doğal nesne-
ler, doğa manzaraları, hayvanlar ve bitkiler güzel olarak adlandırılsalar da sanat yapıtı
değildirler. Çünkü sanatın asıl özelliği insanın yaratıcı gücüne bağlı olarak ortaya çıkan
tasarımlar olmasıdır. Sanat yapıtlarını doğal nesnelerden ayıran en belirgin özellik öz-
gün ve biricik olmasıdır. Sanatçının özgünlüğünü onun kendine özgü biçemi oluşturur.
Biçem, sanatçının her ürününde görülen bir özellik olup aynı zamanda sanatçının kendi
alanına getirdiği yeniliktir.
Sanat, estetik bir değere sahiptir ve hayranlık uyandırır. İnsanın ruhsal, duygusal, zi-
hinsel ve fiziksel gereksinimlerini karşılar; sanatçısına ve tüketicisine mutluluk verir,
fizyolojik ve psikolojik yapısına katkıda bulunur. Sanat, toplumdaki var olan olaylara
karşı insanın kendisini farklı şekillerde ifade edebilmesidir. İnsanlar arasında duygu bir-
liği oluşturan, insanların yaratıcı yönünü açığa çıkaran, insanlar arasındaki birlikteliği
sağlamak için uğraş veren sanat; ülkeler, kültürler, sosyal ve etnik gruplar arasında da
köprü vazifesi görmektedir.
Bilgi
Notu
‘‘
Çağımızda güzellik
sanatın belirleyicisi ol-
maktan çıkmış; komik,
trajik, yüce, çirkin,
dehşet verici, hoş ol-
mayan gibi kategoriler
de sanatın belirleyicisi
olmuştur. Negatif ve
pozitif estetik değer-
ler bütünleştirilmiştir
(Görsel 2.7).
Görsel 2.7: Ruh Durumları: Uğurlamalar, 1911, Umberto Boccioni, 70,5x96,2 cm, Tuval
üzerine yağlı boya, Modern Sanat Müzesi, New York, ABD
‘‘
39
