Page 43 - ESTETİK 11
P. 43
ve sosyolojik anlamda bize ait olduğu toplum hakkında bilgi ve fikir sahibi olmamızı
sağlayan bir belge değeri de taşır (Görsel 2.10).
Görsel 2.10: Kanuni Sultan Süleyman’ın Tahta Çıkma Töreni, Süleymanname, Matrakçı Nasuh, 1517
Herhangi bir nesne ile sanat eseri arasında ayırt edici bazı nitelikler bulunur. Bunlar her
türden sanat eserini içeren genel niteliklerdir. Bir nesneye sanat eseri vasfı kazandıran
başlıca özellikler şunlardır:
1. Sanat eseri, estetik tavrın bir ürünü olarak doğar. Bu nedenle sanat eserleri, birer
estetik nesnedir.
2. Sanat eseri, sanatçının özgün nitelikte bir çalışması olarak doğar. Sanatçı; tabiat ve
olaylar karşısında hissettiklerini, hayallerini, kendine özgü fikirleri ve zihninde ta-
sarladığı biçimleri sanat eseri olarak ortaya koyar.
3. Sanat eseri tektir, benzersizdir. Taklit niteliği taşıyan ya da bir eserin kopyası olan
nesneler, sanat eseri değeri taşımaz.
4. Duyulara hitap edebilmek ve bir etki uyandırabilmek için sanat eserinde biçim ve
içeriğin uyumu önemlidir.
5. Sanat eserleri evrenseldir, yani tüm insanlığın ortak değeridir.
Her sanat eseri, çağının çocuğu ve çoğu zaman duygularımızın kaynağıdır. Bundan
da anlaşıldığı gibi uygarlığın her dönemi, asla tekrarlanamayacak olan, kendine
özgü bir sanat meydana getirir. Geçmişin sanat ilkelerini canlandırma çabaları
en fazla ölü bir sanat doğurur. Eski Yunanlılar gibi yaşamamız ve hissetmemiz
olanaksızdır. Aynı şekilde, heykelde Yunan metotlarını takip etmeye çalışanlar, yal-
nızca bir form benzerliği elde ederler, eser sonsuza değin ruhsuz kalır. Böylesi bir
taklidin maymunun yaptığı taklitten farkı yoktur.
Wassily Kandinsky
41
