Page 46 - ESTETİK 11
P. 46

Bilgi                           2.4. Sanat Eseri
           Notu
                                           Sanat  eseri; insanlarda  güzel  duygular  uyandırarak  onların  ha-
             ‘‘                            yal, duygu ve düşünce dünyasını geliştiren sanat etkinliği sonucu
                                           ortaya  çıkan  ürünlere  denir.  Sanat  eserleri,  sanatçıların  ortaya
                                           koydukları estetik objelerdir. Sanat eserini meydana getiren üç
             Sanat eseri:
                                           unsur vardır. Bunlar sanatçı, sanat eseri ve sanat alımlayıcısıdır.
             Sanatçısından izler taşıdı-   Sanat eserini meydana getiren kişilere sanatçı, sanat eserine es-
             ğından dolayı kişiseldir.     tetik obje, sanat eseriyle estetik ilgi kuran kişilere de -sanatçısı

             Yetenek ve hayal gücü         dâhil olmak üzere- estetik süje denilir. Sanat eserini estetik bir
             gerektirir.                   obje hâline getiren insanda estetik bir duygu oluşturmasıdır. Yani
                                           sanat yapıtı izleyicilerin vereceği tepkiler ile sanat eseri kimliği
             Estetik kaygıyla üretilir.    kazanır.  Sanat eserinin beğeni ya da haz duygusu vermesi estetik
                                           değerdir. Estetik değer “güzel” sözcüğüyle ifade edilir.
             Özgündür yani eşsiz ve
             tektir.
             Bizde uyandırdığı haz ha-     2.4.1. Sanat Eserinin Biricikliği
             yatımıza etki edebilecek
             kadar kalıcıdır.              Sanat eseri, estetik süje ile obje arasındaki estetik ilişkiden doğar.
                                           Sanat eserinin işlevi insanda estetik duygular uyandırmaktır. Sa-
             Tüm insanlığın ortak          natçının hayal gücü ve yeteneğini kullanarak ürettiği estetik obje
             malı olmasından dolayı        sanat eseridir. Sanatçı, algıladığı maddi varlığa düşünce ve hayal
             evrenseldir.                  gücünü ekleyerek onu içi boş nesneler dünyasının bir parçası ol-
                                           maktan kurtararak ona biçim verir. Biçim ve anlam kazanan mad-
                                           desel varlık artık bir sanat eseridir (Görsel 2.16).
                                    ‘‘
                                           Sanat eserleri ölümsüz, evrensel ve biriciktir. Biriciklik; bir ben-
                      zeri daha olmayan, tek olarak yapılmış olmayı ifade eden bir kelimedir.  Bir eserin sanat
                      eseri değeri taşıması için gerekli olan özgünlüğü, orijinalliği, benzersizliği; o eserin biricik-
                      liğini ortaya koyan en önemli unsurlarıdır. Sanatçının eseri ortaya çıkarırken bulunduğu
                      düşünce ortamı, eseri izleyen insanda oluşacak tepkiyi düşünmez. Eser, biricik ve benzer-
                      siz olarak izleyiciye sunulup onu izleyen estetik süjenin vereceği yargı ile değer kazanır.





























                      Görsel 2.16: Vétheuil’deki Seine, 1880, Claude Monet, Fransa, 60,3x100,3 cm,Tuval üzerine yağlı boya, Metropolitan
                                                     Müzesi, New York, ABD

          44
   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50   51