Page 50 - ESTETİK 11

Bilgi 2.5.2. Sanat Alıcısı ve Sanat Eseri
Notu
Sanat izleyicisi sanat eseri karşısında duygusal deneyimler ya-
‘‘ şar. Sanat zihinsel bir eylemdir ve doğal olarak psikoloji bilimi-
nin etkisi altındadır. Duygusal etkileşim, bir sanat eseri ile alıcı
Alıcı, bireysel ve toplum-
terir. İki farklı kişinin aynı sanat eseri için verdiği tepkiler farklı
sal olarak psikolojiden, arasında birebir gerçekleşen iletişimde algılamanın yönünü gös-
tarihten ve kültürden olabilir çünkü eserlerin değerlendirilmesi kişiseldir. Değerlendir-
etkilenerek sanata yak- me yaparken alıcıların yaş grubu, eğitimi, dinî inançları da eserin
laşır. Bu sayede sanat farklı değerlendirilmesinde önemli etkenlerdir. Kişiler zamana
eseri üzerinden birçok ve mekâna göre de farklı tepkiler gösterebilir. Örneğin bir hey-
yargı üretir. Bu yargılar kel sergilendiği müzede ihtişamlı görünürken başka bir ortamda
sonucunda ürün, “sanat aynı etkiyi göstermeyebilir. Bu durum sadece kişisel psikoloji ile
eseri olma” ya da “sanat ilgili değil toplumsal psikoloji ile de ilgilidir. Kırsal yöredeki alıcının
eseri olmaya değer değil” duygusal doyumu ile kentlileşmiş alıcının duygusal doyumu farklı
olarak tanımlanır. ‘‘ olacaktır.

2.5.3. Sanatta Toplumsal Değerlerin Etkisi

Hayatın farklı alanlarında yaşanan gelişmeler ile fikirleri değişen birey, hayatın farklı
boyutlarını anlamlandırmaya başlar. Toplumsal alanda yaşanan dönüşümler sanat ala-
nında da benzer değişimlere neden olur. Toplumsal, siyasal ve ekonomik alandaki deği-
şimler ile sanat da sürekli bir dönüşüm içinde olmuştur.

Toplumları etkileyen gelişmeler her zaman sanatçıların eserlerine yansır. Sanat ve sos-
yal yapının ortak dinamiklerinde gerçekleşecek herhangi bir değişim sanata da biçim
ve içerik yönünden yansır. Bu yansıma sanatçının duygu, düşünce ve tutumlarıyla iliş-
kilidir. Kimi zaman eserin içeriğine, temasına, konusuna; kimi zaman da eserin biçim-
sel özelliklerine yansır (Görsel 2.21). Her zaman toplumsal yapı ile iç içe geçmiş olan
sanatın geçmişte olduğu gibi günümüzde de dönüşüm süreci devam etmektedir. Bu da
sanatın sürekli sorgulanan ve güncellenen bir olgu olmasını sağlar.

Görsel 2.21: Meryem’in Doğuşu, 1485, Domenico Ghirlandaio, Fresk, Tornabuoni Şapeli, Floransa, İtalya

48