Page 251 - GRAFİK TASARIM 11

İlk illüstratif kitap, 1461 yılında Alblrecht Pfister [Albırec Fistır
(1420-1470)] tarafından basılmıştır. Sanatçı, çalışmalarında il-
lüstrasyon gelecek yerleri sonradan ağaç baskı tekniği ile bas-
mak üzere boş bırakmıştır. 1462’den sonra Pfister, yazı ile resmi
aynı anda basmayı başarmıştır. 1480’den sonra illüstrasyonlar
çok renkli basılmıştır. 1530’dan itibaren kitaplarda basım yeri,
basan kişi ve basım yılı yer almaya başlamıştır. Bu sayede kitap
kapağı her kitabın önemli bir parçası hâline gelmiştir. El ilanları
hazırlanırken Luhter’in yazıları Lucas Cranach gibi ünlü sanatçı- Görsel 5.26:
lar tarafından resimlenmiştir (Görsel 5.26). Lucas Cranach, baskı resim
Batı dünyasının basılmış en eski kitapları olan “blok kitaplar”, il-
lüstrasyon ve yazı kısmı ağaç baskı tekniğiyle hazırlanan kitap-
lardır. Bu döneme ait bilinen blok kitaplarda tarih yoktur. 1450’den
sonra kâğıdın çift tarafına yağlı boya ile baskı yapılmış ve opist-
hografische blok kitapları diye isimlendirilmiştir.

XVIII. yüzyılda bakır gravür gibi ağaç gravür tekniği de kullanıl-
mıştır. 1775’te İngiliz Thomas Bewick [Tamıs Bebik (1753-1828)]
ilk ağaç gravür denemelerini yapmıştır (Görsel 5.27). Thomas
Bewick bakır oymacı olarak yetişmiş, kısa zamanda ağaç gra-
vürün de imkânlarını keşfederek çizimdeki yeteneğini seri üretim
sayesinde daha geniş kitlelere sunabilmiştir. Sanatçı, 1790-1797
tarihleri arasında “Kuşlar Tarihi” eserini birçok kez basmıştır.
Gravür sanatçıları aynı zamanda tarihteki önemli ve aktüel olay-
ları illüstre ederler. Dünya literatürünün önemli olaylarını illüstre
eden Gustave Dore’nin (1832-1883) eserleri H. J. Pissan ve A.
F. Pannemaker (1846-1914) gibi yetenekli gravürcüler tarafından
oyulur. Adolph von Menzel (1815-1905), kitap illüstrasyoncusu
olarak çalışır (Görsel 5.28). 1860’ta ilk defa İngiltere’de Thomas Görsel 5.27:
Balton (1841- 1906), bir ağaç bloğun üzerine fotoğrafın kopyası- Thomas Bewick (Tomas Bevik),
nı alarak röprodüksiyon yapma amacı ile kalıplar hazırlar. yüksek baskı

Görsel 5.28:
“Arkadan Görünen Bir Kadın
Portresi”, 1893, Adolph von
Menzel, Almanya
249