Page 46 - GELENEKSEL TÜRK SANATLARI MİNYATÜR 11

SAÇ BAĞI: Evlilik isteği göstergesidir. Doğum ve çoğal-
İNSAN: Anadolu motiflerinde sık sık rastlanan insan
figürü daha çok erkek ve kız çocuğu olarak betimlen- mayı sembolize eder. Evlenmek isteyen genç kızlar
zülüf keserler, tek örgü yaparlar. Yeni evli genç kadın-
miştir. Bu figürler dokuyan kişinin erkek çocuk bek- lar saçlarını çift örerler. Uçlarını renkli ipliklerle süs-
lentisini veya gurbetteki sevgiliyi anlatır. Bu motifler lerler.
çalışmanın ve yaratıcı aklın sembolüdür. Objeler, bir
süs gibi görülerek stilize edilmiştir. Doğal yetenekleri
olan bu kişiler, duru kafa ve ruh yapıları ile yalın ya-
şamlardaki arınmışlıktan kaynaklanan bir yaratıcılığa
sahiptirler.

KÜPE: Cinselliği sembolize eder. Çatalhöyük’te bu-
lunan örneklerde genç kızın evlilik isteğini belirtmek
maksadıyla takıldığı tespit edilmiştir.

BUKAĞI: Atların ön iki ayağına takılan otlaktan uzak-
laşmalarını engelleyen zincirin adıdır. Ailenin deva-
mını simgeler. Aşk ve birleşimi sembolize eder. Nişan
yüzüklerinin kırmızı kurdelayla bağlanması da bu
sembollerden birisidir.

BEREKET: Dut, karpuz, kavun, nar, incir, üzüm gibi bit-
ki ve yılan, ejder, koç, boğa, geyik, kelebek, balık gibi
hayvanlardan oluşan formda bereket motifleri son-
suz mutluluğu ifade eder .

KOÇBOYNUZU: Bereket, kahramanlık, güç, erkeklik
sembolü olan koçboynuzu motifi, Anadolu kültürün-
de ana tanrıçadan sonra ya da onunla birlikte kulla-
nılan bir motiftir. Boynuz sembolü, insanlık tarihinde
her zaman güç kuvvet timsali olan erkekle özdeşleş-
tirilmiştir. KUŞ: Mutluluk, keyif ve sevginin sembolüdür. Güç ve
kuvveti simgeler. Kuş motiflerinin çok farklı anlamları
vardır. Kartal, doğan ve şahin gibi kuşlar güç ve daya-
nıklılığı simgeler. Örneğin Selçuklu cami, medrese ve
şifahanelerinde çift başlı kuşlar buna güzel bir örnek-
tir. Bu kuşlar ayrıca kutsal haberci ve uzun ömürlülüğü
temsil eder. Zümrüdüanka (Anka kuşu) ve ejderhanın
EL, PARMAK, TARAK: Parmak motifi, parmakların savaşı bahar yağmurunun habercisidir. Baykuş ve kara
kem gözlerden koruduğunu temsil eden beş çizgi ve karga gibi kuşlar kötü şans anlamına geldiği gibi kum-
beş noktayı kapsar. Tarak motifi genellikle evlilik ve ru, güvercin ve bülbüller de iyi şansı simgeler.
doğum ile ilişkilidir. Bu motif, evlenme arzusunu ve
doğumu kem gözlere karşı korumayı ifade eder.

MUSKA VE NAZARLIK: Bu motif kem göz anlamına ELİ BELİNDE: Dişiliğin simgesidir. Sadece analık ve
gelir ki göze benzeyen bir nesnenin bununla savaştı- doğurganlığı değil aynı zamanda uğur, bereket, kıs-
ğına inanılır. En basit şekliyle bir üçgen kullanılır. met, mutluluk ve neşeyi de sembolize eder.

43