Page 107 - MÜZE EĞİTİMİ (seçmeli 9,10,11 ve 12. sınıflar)

MÜZE EĞİTİMİ MÜZECİLİĞİN TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİ

Tarihsel süreçte doğa nesnelerinin ve sanat eserlerinin bir araya getirilme-
si ilk kez Paleolitik Çağ mezarlarında görülmektedir. Yapılan arkeolojik araş-
tırmalardan eski Mısır ile Mezopotamya’da değerli eşyaların tapınaklarda,
mezarlarda veya saraylarda bir arada sergilendikleri anlaşılmaktadır. Dinsel
amaçla yapılan sergilemelerin yanı sıra, savaşlarda galip gelen hükümdarlar
ele geçirdikleri ganimetleri, kuvvet ve kudret göstergelerinin simgesi olarak
halkın görebileceği yerlere koymuşlardır. MÖ XII. yüzyılda Elam ve Asur kral-
larının savaşlarda kazandığı ganimetleri zaferin bir anısı olarak sergilemesi
örnek olarak gösterebilir.
Sanat eserlerinden oluşan koleksiyonların ilk defa bir araya getirilerek sergi-
lenmesi antik Yunanistan’da Atina’da görülmüştür. Değerli eşyalar “treasury”
denilen hazine dairelerinde ve “propylaion” denilen saray veya mabetlerin
girişinde yer alan salonlarda sergilenirdi. Müzelerin ilkel anlamdaki temelini
oluşturan bu ilk örneklerin her ne kadar günümüzdeki anlamda müze oluş-
turma anlayışından uzak olsa da gerek dinî amaçlarla toplanan objelerin,
gerekse de savaşlarda kazanılan ganimetlerin ya da nesnelerin toplanması
koleksiyonculuk anlayışının başlamasına sebep olmuştur.
Bu anlamda Antik Dönem tapınakları, modern müzelerin oluşumunda önem-
li bir evreyi oluşturmuştur ve müzeler için öncü örnekler olmuşlardır. Antik
Dönem'de bilgiyi tek bir merkezde toplama işlevi gören kütüphaneler, mü-
zelerin gelişmesinde en eski ve en temel rolü oynayan kurumlardır. Asurba-
nipal, İskenderiye, Atina ve Bergama kütüphaneleri örnek olarak verilebilir.
• Ashurbanipal Kütüphanesi
Bilinen en eski kütüphaneyi MÖ VII. yüzyılda Asur kralı Asurbanipal bugün
Irak sınırları içinde kalan Ninova’da kurmuştu. Kütüphanede içerdiği konuya
göre düzenlenmiş yaklaşık otuz bin çivi yazısı tableti, dört bin yıllık Gılgamış
Destanı da olmak üzere resmî devlet yazışmaları, dini büyüler, edebiyat, tıp,
astronomi alanlarıyla ilgili tabletler ve çeşitli belgeler de yer almaktaydı (Gör-
sel 3.7).

Görsel 3.7: Kraliyet Boğa Avı’nın ardından kutlama, MÖ 875-860, Kuzeybatı Sarayı, II. Asurbanipal Hükümdarlığı,
Asur, British Müzesi, İngiltere

105