Page 58 - İKİ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 12

Her dönem, akım ve sanat anlayışında sanatçının nesneye bakışı farklı olmakla birlikte aynı
akıma göre nesne incelendiğinde bile nesneye yüklenen anlam aynı olmayabilir. Tüm dönemlerde
sanatçı, “nesne”yi kendi menfaati doğrultusunda kullanmış, ondan olabildiğince yararlanmış ve
ona farklı anlamlar yükleme ihtiyacı duymuştur.
Bir sanatçının ortaya koyduğu nesne, bir başka sanatçı için bilgi nesnesi yani kendisine baş-
vurulan kaynak olabilir. Örneğin; Leonardo da Vinci’nin Mona Lisa’sı, Marcel Duchamp (Marsel
Duşamp) tarafından yorumlanıp karşımıza bıyıklı bir şekilde çıkabilmektedir (Görsel 1.107).
21. yüzyılın üçüncü çeyreğinden bu yana sanatçılar; doğayı görme yerine, doğayı “düşünme”
temellerine dayalı bir sanat ortaya koymaktadır. Nesneler tasvirle somut yönlerini yitirirken düşün-
sel yönleri önem kazanmaktadır. Duyusal gerçeklikten farklı olan bu düşünsel varlık, yeni bir du-
ruşu da beraberinde getirir. Bu, doğa ve nesneler karşısında duyusal değil; düşünsel bir tavırdır.
Sonuç olarak “Tanrı-Kral” sembolleştirmelerinden “mevcut nesne” yansımasına, “dış obje”den
“iç obje”ye; görünenden görünmeyene,
öze, oradan da nesnenin kendisine ve
son olarak da nesnenin kavrama bü-
rünmesine kadar sanatın ilk oluşumun-
dan günümüze kadar nesne bir deği-
şim ve başkalaşım içerisinde olmuştur.
Nesne bazen soyut bazen de somut
şekillerle yüzeye yansımıştır ama re-
sim sanatında daima var olmuştur.
Nesnenin sanat tarihi boyunca de-
ğişim gösterdiği bilinen bir gerçektir.
Yanlış olan, “nesne”nin modern sanat-
ta özellikle de soyut sanat anlayışıyla
yapılan resimlerde yok olduğu veya
resmin yüzeyinden çıkarıldığı algısı-
dır. Oysa tüm dönemlerin sanat faali-
yetlerinde olduğu gibi, soyut sanatın
tüm türlerinde; (Soyutlama/ Soyut/ Mi-
nimalizm/ Süprematizm/ Non-figüratif
sanat gibi) nesne resmin yüzeyinden
kaldırılmamıştır. Bu süreçte nesne
sadece, değişime ve farklı yorumlara
maruz bırakılmıştır. Burada sadece
nesne manipülasyonu olduğu söylene-
bilir, “nesne”nin yok olduğu düşüncesi;
sanatçının algı, sezgi, düşünce, tasar-
lama-oluşturma kabiliyetini ve yaşan-
mışlıklarını hiçe saymaktır.

Kaya, Yunus. “Sanatçı-Nesne İlişkisi Bağla-
mında, Resim Sanatında Nesne Sürekliliği, Zo-
runluluğu, Metamorfozu ve Manipülasyonu”. idil
5.20 (2016): s.115-130 adlı kaynaktan alınarak ko- Görsel 1. 107: L.H.O.O.Q, 1919, Marcel Duchamp,
misyon tarafından düzenlenmiştir. Norton Simon Müzesi, Kaliforniya

56