Page 223 - SANAT ESERLERİ ANALİZİ 12

Resim ve El Sanatları
• Hun Dönemi’ne ilişkin resimler kaya ve mağara duvarların-
da, çeşitli halılarda ve bellemelerde yer alır. Bunların bazı-
ları boyayla bazıları da kazınarak ya da çizilerek yapılmıştır.
Resimlerde çeşitli hayvan mücadeleleri, süvari ve savaşan
insan figürleri, dinsel inançlar ve günlük yaşamla ilgili sahne-
ler işlenmiştir.
• Halıların ve bellemelerin üzerine ise aplike tekniği ile resimler
yapılmıştır. Bu resimlerde çeşitli hayvan mücadeleleri, geyik
Görsel 4.4 figürleri, kaplumbağalar, balıklar, grifonlar ve az da olsa insan
"Kemer Tokası", başları betimlenmiştir. Pazırık buluntularından bir belleme
Hermitage Müzesi, üzerinde dağ keçisi figürü bunlara bir örnektir (Görsel 4.4.).
Leningrad
• Deri, kumaş, yün veya keçeden giysiler bulunmuştur.
• Türk maden sanatının en erken örnekleri altın, gümüş, demir,
bronz ve tunç gibi maden ve bunların alaşımları gibi obje-
lerden oluşmaktadır. Çeşitli maden yapım ve süsleme tek-
niklerinin uygulandığı bu yapıtlar; günlük kullanım eşyaları,
silahlar, at koşum takımlarının madenî kısımları, takılar, to-
kalar, tören kazanları, çadır tepelikleri gibi çeşitli tiplerde ve
boyutlarda yapılmıştır.
• Bu eşyalar üzerinde çeşitli sembolik anlamları olan aslan,
kaplan, geyik, at gibi hayvanlar ve hayvan mücadele sahne-
leri görülmektedir (Görsel 4.5).
• Halı, maden ve işleme gibi küçük el sanatları alanlarında
önemli eserler üretilmiştir. Türk halı sanatının ve dünya ha-
lılarının bilinen en erken tarihli örneği, Altaylardaki 5. Pazırık
Kurganı’nda bulunan Pazırık halısıdır. Pazırık halısı 1,89x2
m boyutunda olup Gördes (Türk) düğümüyle dokunmuştur.
Halı, üçü dar, ikisi geniş beş bordürle çevrilidir (Görsel 4.5).
Görsel 4.5 Aynı kurganda bulunan eserler arasında keçeden yapılmış
"Belleme örneği", (ayrıntı), ve üzeri aplike olarak işlenmiş eyer örtüleri, Türk işleme sa-
Pazırık Kurganı, natının bilinen ilk örnekleridir. Bu dönem eserleri üzerinde çe-
Hermitage Müzesi,
Leningrad şitli hayvan mücadele sahneleri görülmektedir.
• Orta Asya Türk topluluklarının ortaya koydukları küçük el sa-
natlarında bir üslup birliği görülmektedir. Hayvan üslubu diye

Görsel 4.6
“Pazırık Halısı”, (ayrıntı)
Hermitage Müzesi,
Leningrad

220 SANAT ESERLERİ ANALİZİ