Page 224 - SANAT ESERLERİ ANALİZİ 12

adlandırılan bu üslup, Hunlarla başlamış ve Göktürklerle bir-
likte tüm Orta Asya’da yaygın olarak varlığını sürdürmüştür.
• Günlük yaşamda kullanılan dokuma, silah, koşum takımı, çe-
şitli kaplar gibi eşyalar üzerinde at ve bölgede yaşayan hay-
van figürleri işlenmiştir (Görsel 4.7, 4.8, 4.9). Grifon, yırtıcı
hayvan, geyik, koyun gibi hayvan mücadeleleri başlıca konu-
lar arasındadır.
• Pazırık kurganında bulunan cesedin vücudundaki dövmeler
arasında hayvan figürlerine yer verilmiştir. olması da bu üs-
lubun ne kadar yaygın olduğunu göstermektedir.
• Hun ve Göktürklerle gelişen, İslamiyet'ten sonraki Türk sana- Görsel 4.7
tında da etkisini gösteren hayvan üslubu, erken dönem Türk "Hayvan Mücadelesini Gösteren
sanatının en önemli sanat üslubudur. . Belleme Örneği",
Hermitage Müzesi, Leningrad

Etkinlik

Göktürk Sanatı Dönem Özellikleri
Orta Asya’da siyasal ve kültürel yönden önemli bir Türk dev-
leti kuran Göktürkler (552-744), yaklaşık 192 yıl hükümdarlık
sürmüşlerdir.
• 6. yy. ortalarında Orhun Nehri’nin batısındaki yayla bölge-
sinde (Ötüken) kurulup Mançurya’dan Karadeniz kıyıları-
na kadar uzanan devlet ve millet olarak Türk adını kulla-
nan ilk büyük siyasi kuruluştur.
• Göktürkler imparatorlarına kağan, prenslerine tigin veya
tegin derlerdi.
• Türkler, başlangıçtan Karahanlılar Dönemi’ne kadar uza-
nan süreçte Gök Tanrı’ya inanmışlardır.
• Hunları yenerek Çin’den Bizans’a kadar uzanan Göktürk- Görsel 4.8
ler, Orta Asya’daki toplulukları bir çatı altında toplayan ilk "Hayvan Mücadelesi",
Türk devletidir. metal işleme,
Hermitage Müzesi, Leningrad
• Göktürk Devleti’nin merkezi, Altay dağlarının doğusunda,
Orhun Nehri vadisinde bulunan Ötüken’dir.
• Göktürkler de Hunlarda olduğu gibi yarı göçebe yaşam bi-
çimleri ve dinsel inanışlarına uygun sanat etkinlikleri gös-
termişlerdir.

• Türk tarihi açısından önemli bir belge olan ilk yazılı bulgu-
lar II. Göktürk Devletine ait Orhun Kitabeleri’dir.

Metinde Göktürk Dönemi toplumunda yaşanan gelişme-
leri okuyunuz.
Bu gelişmelerin dönemin sanatına yansımaları hak-
kındaki düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

İlk yazılı belgelerin Türk tarihi açısından nasıl bir önemi
vardır? Görsel 4.9
"Hayvan mücadelesini gösteren
halı Örneği", (ayrıntı),
Hermitage Müzesi, Leningrad

SANAT ESERLERİ ANALİZİ 221