Page 93 - GENEL SANAT TARİHİ 10

MODERNİZM VE SANATTA YENİLİKLER

Dışavurumculuk (Ekspresyonizm)

XX. yüzyılın başlarında Almanya’da görülen dışavurumculuk (ekspresyonizm) akımı insan iç dünyası
ve duygularını yansıtmaya çalışan akımdır. Akımı temsil eden sanatçılar çalışmalarında modernizmin
bütün olanaklarından faydalanmış; XX. yüzyılda ortaya çıkan politik istikrarsızlık ve sosyal çöküntü
nedeniyle yaşadıkları bunalımları, geleneksel ve akademik anlayışın dışına çıkarak tasvir etmişlerdir.
Sanatçılar eserlerinde deformasyon ve soyutlamaları kullanarak öznel bir anlatım geliştirmiş;
duygusal durum ve tepkilerini çizgi, kütle ve renk gibi plastik elemanlar aracılığı ile ifade etmişlerdir.
Ekspresyonizm akımının özellikleri arasında;
• Resim ve plastik sanatlarda tabiatı insan ruhuna göre anlatmaları,

• İnsanların iç dünyasının dışavurumunu önemsemeleri,
• Sanatı insanın iç dünyasını anlatmada bir araç olarak kullanmaları,
• Olayların ve nesnelerin arkasındaki durumu vurgulamaları,
• Çağın önemli olaylarını hiçbir estetik kaygı duymadan tasvir etmeleri,
• Denge ve düzenden uzaklaşarak biçim bozmaya yönelmeleri,

• Renk kullanımında koyu renkleri tercih etmeleri bulunmaktadır.
Ekspresyonizm akımının temsilcileri arasında; Oskar Kokoschka (Oscar Kokoşka) (1886-1980), Edvard
Munch (Edvard Munş) (1863-1944), Emil Nolde (Emil Noldö) (1867-1956), Otto Müller (1874-1913), Eric
Heckel (Erik Hegel) (1883-1973), Franz Marc (Franz Mark) (1880-1916) ve George Gross (Corc Gros)
(1893-1959) bulunmaktadır.
Dışavurumculuk akımının önemli sanatçıların-
dan olan Edvard Munch (1863-1944) bağımsız
sanatçılardandır. Yoğun enerji ve fırtınalı
karmaşık duyguları, duygusal çarpıtmalar ve
abartılı renklerle yoğun ve farklı bir anlatım
gücüyle yansıtmış; korku, ölüm, nefret ve
yalnızlık gibi konuları işlemiştir. Özellikle
“Çığlık” adlı çalışmasında ölüm korkusunu dile
getirmiştir (Görsel 3.32). Tabloda olağanüstü
bir ifade ile korku ve yalnızlık duygularını
veren Munch bu durumu şöyle anlatmıştır:
“İki arkadaşımla yürüdüm. Sonra güneş battı.
Gökyüzü aniden kan gibi kıpkırmızı oldu.
Arkadaşlarım yürüdü ve ben korkudan titreyerek
yalnız kaldım. Doğa bitmek bilmeyen çığlıkla
doluydu.”

“Hasta Çocuk”, “Ertesi Gün”, “Annenin Ölümü”,
“Yaşam ve Dans”, “Madonna” ve “Gün Sonu”
sanatçının eserlerindendir.

Boşluk doldurma et-
kinliğine ulaşmak için
karekodu cihazınızla
okutunuz. Görsel 3.32: Çığlık, Edvard Munch, 1910, Edvard Munch Müzesi, Norveç

91