Page 122 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 11

5. ÜNİTE
5.3.2. Rölyef-Mekân İlişkisi
Rölyef ve mekân ilişkisini açıklarken öncelikle mekân var olmadan mimarî bir eserin ya da üç boyutlu bir tasarımın
varlığından söz edilemeyeceğini bilmek gerekir. Rölyef uygulamaları mekânı kullanarak çevreyi güzelleştirir, toplu-
mun estetik ihtiyaçlarını karşılar, mimari yapıların iç veya dış cephelerine işlevsel ve anlatımcı bir ifade kazandırır.
Rölyef, bulunduğu konumla ve kullanılan materyalle mekâna uyumlu dekor özelliği gösterir. Rölyef, mekânsal
imge oluşturmak için uygulanıldığı alana bilinçli olarak yer leştirilen uygulamalardır. İç mimaride durağan yüzeyi
hareketlendirmek ve yaşayan mekânlar oluşturmak amaçtır (Görsel 5.37). Dış mekânda kullanılan rölyefler ise, bağlı
bulunduğu yapıyı destekler niteliktedir (Görsel 5.38).

Görsel 5.37: Soyut rölyef, 2014, Engin Güney, OMÜ Eğitim Görsel 5.38: Yün Hikâyesi, 1968, William Mitchell (Vilyım Miçyıl),
Fakültesi, Samsun Liverpool (Livırpul), İngiltere

Rölyef çalışmaları mekân, mimarî ve çevresindeki materyallerle ilişki içerisindedir. Rölyefe iç ve dış mekânlarda yer
verilmesinin nedeni insanların duygu ve düşüncelerini olumlu anlamda etkilemek, kültürel alış-veriş sağlamak, farklı
bakış açılarına sahip insanların üzerinde birleştirici etkiler sağlamaktır. Rölyef uygulamaları ister sanatsal, estetik amaçla
biçimlendirilsin ister kılavuzluk görevi üstlenmiş olsun bulundukları mekâna anlam kazandırırlar. Rölyef mekân ilişki-
sinde ışık ve gölge etkileri önemlidir. Işık ve gölge rölyefte derinlik algısı oluşturmada en önemli unsurlardır. Rölyefin
iç ya da dış mekânda yer alması, doğal veya yapay ışık kaynağı ile aydınlanması rölyef üzerinde farklı görsel etkiler
oluşturur. Dış mekânda yer alan rölyefler günün her saatinde farklı ışık-gölge etkileri oluştururken; yapay ışıkla aydın-
latılan veya sabit açıdan ışık alan kapalı mekânlarda yer alan rölyeflerin ışık-gölge etkileri değişmez (Görsel 5.39, 5.40).

Görsel 5.39: Sasani İmparatoru II. Ardeşir’in taç giyme töreni, ?, ?, Tâk-ı Görsel 5.40: İskender ve Diyojen, 1689,
Bostan, İran Pierre Paul Puget, Louvre Müzesi, Fransa

120