Page 156 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 11

6. ÜNİTE
6.1.2. Seramik Yapımında Kullanılan Araç-Gereçler
Seramik yapımında tasarlanan ürünün biçim, form ve teknik özelliklerine göre kullanılan araç-gereçler farklılık
gösterir. Seramik yapımında yüzlerce araç-gereç kullanılabileceği gibi hiç alet kullanılmadan da biçimlendirme
yapılabilir. Çoğu seramik sanatçısı biçimlendirmede temel araç-gereçlerin yanında çeşitli nesnelerden yardım
alır. Bu nesneleri herhangi bir hırdavatçıdan, günlük hayatta kullandığı bir eşyadan ya da doğadan temin
edebilir. Seramik yapımında kilin hazırlanması, biçimlendirilmesi, pişirilmesi ve sırlanmasına kadar olan süreçte
kullanılan birçok araç-gereç vardır. Günümüz teknolojisinin ve bilimsel gelişmelerin neticesinde yeni araç-
gereçler de seramik uygulamalarında kullanılır. Temel olarak seramik yapımında; ahşap masa, mermer masa,
turnet, maşrapa, kesme teli, sünger, sistre, ebeşuar seti, elek, kompresör, pistole, sırlama kabini, sırlama turneti,
mikser, samur fırça, seramik fırını, seramik tornası gibi araç-gereçler kullanılır.
Ahşap masa: Kilin uygun kıvama getirmek, içinde bulunan fazla nemi ve hava kabarcıklarını yok etmek için
yoğurma işleminin yapıldığı masadır.
Mermer masa: Seramik sektöründe çalışma tezgâhı olarak kullanılır. Yüzeyin mermer olması çamurun şekillen-
dirilmesi, model ve kalıpların hazırlanmasında kolaylık sağlar.
Turnet: Kili şekillendirirken kolaylık sağlayan döner tablalı tezgâhtır.
Maşrapa: Kilin hazırlanması ve biçimlendirilmesinde içine su koyulan kaptır.
Kesme teli: Kilin yoğrulması, şekillendirilmesi ve tabladan ayrılmasında kullanılan basit el aletidir.
Sünger: Form yüzeyini temizlemek, düzeltmek, ve biçimlendirme sırasında ihtiyaca göre ürüne su eklemek
için kullanılır.
Sistire: Seramik ürünün yüzeyindeki geçişleri sağlamak için kullanılan paslanmaz çelik bir malzemedir.
Ebeşuar seti: Kili biçimlendirirken kullanılan değişik uçlara sahip ahşap, metal, plastik malzemelerden üretilen
aletlerdir.
Elek: Sırı elemek için kullanılır.
Kompresör: Sırın basınçlı hava ile pistole aracılığıyla seramik yüzeye püskürtülmesinde kullanılır.
Pistole: Hava basıncıyla sırı püskürten tabancadır.
Sırlama kabini: Pistole ile sırlama yapılırken kullanılan kabindir.
Sırlama turneti: Sırlama kabinin içinde kullanılan ve sırlanacak ürünün konulduğu, kendi ekseni etrafında
dönen tabladır.
Mikser: Sırın dibe çökmesini önlemek için kullanılan karıştırıcıdır.
Samur fırça: Sırlama işleminde kullanılır.
Seramik fırını: Seramik pişirmek için kullanılan, 1200-1500 °C’ye kadar sıcaklığa çıkan büyük fırınlardır.
Seramik tornası (Çömlekçi tornası): Ayakla çevrilen ya da elektrikli pedalı olan döner tablalı alettir.
Seramik Yapımında Kullanılan Kil Çeşitleri
Seramik yapımında; seramik kili, porselen kili, stoneware (stonveyır) kili ve döküm kili olmak üzere dört farklı
kil kullanılır.
1. Seramik Kili: Kırmızı kil, beyaz kil ve şamotlu kili en çok kullanılan seramik killeri olarak sayabiliriz.
Kırmızı Kil: Renkli sır kullanılmasını gerektirmeyen küp, çömlek, testi gibi ürünlerin yapımında ve elle şekillen-
dirme, kalıba basma ve torna yöntemi için uygun kil çeşididir. 850-950 °C’de bisküvi pişirimi yapılır (Görsel 6.5).

Kelimeleri bul
etkinliğine
ulaşmak için
karekodu
cihazınızla
okutunuz.

Görsel 6.5: Kırmızı kil

154