Page 157 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 11

SERAMİK SANATI
Beyaz Kil: Kalıba basma, elle şekillendirme, elle dekorlama yöntemi ile
sofra seramiği ve dekoratif ürün uygulamalarında kullanılır (Görsel 6.6).
Pişirim sonrası küçülmesi azdır, sarkma ve eğilme yapmadığı için heykel
uygulamalarında tercih edilir. Bisküvi pişirimi 1040-1050 C’de yapıldı-
o
ğında beyaz görünüm alır. Bundan dolayı istenilen sır ve renk kullanımı-
na izin verir.
Şamotlu Kil: İçinde şamot adı verilen çok küçük taş parçaları bulunur.
Bu taşlar, pişmiş seramik parçaların ufalanmış hâlidir. Pürüzlü yapısın dan
dolayı çamurun içinde bulunan hava kabarcıkları kendi ken dine çıkar ve
çamur birbirine yapışır bunun için tercih edilir. Detaylı, narin, küçük iş-
lerde tercih edilmez. Tornada kullanılmaz. İçinde bulunan küçük taşlar Görsel 6.6: Beyaz kil
ellere zarar verebilir. Kurutma sırasında kırılma, bozulma riski en az olan
kil çeşididir. Bu özelliği sebebiyle büyük boyutlu ürünler, heykel, duvar
o
panoları ve bahçe seramiklerinde tercih edilir. 900-1100 C’de bisküvi pi-
şirimi yapılır (Görsel 6.7).
2. Porselen Kili: İnce tanecikli, pürüzsüz, dayanıklı ve sert bir malzeme-
dir. Porselen kili, pişirimden sonra yarı saydamlık özelliği gösterir ve ışığı
geçirir bu özelliğiyle diğer kil çeşitlerinden ayrılır. Bütün şekillendirme
yöntemlerine uygun olduğu için sanatsal obje tasarımlarında, sofra
eşyalarında, dişçilikte ve endüstri ürünlerinde tercih edilir. Pişirim son-
rası küçülme oranı fazla olduğu için büyük ölçekli işlerde kullanılmaz.
Porselen kilinin 800-950 °C aralığında bisküvi pişirimi yapılır.
3. Stonware Kili: Porselen kiline yakın bir kil olmakla birlikte porselen ki- Görsel 6.7: Şamotlu kil
linden daha opaktır ve ışığı daha az geçirir. Seramik çamurlarından daha
sert ve dayanıklıdır. Piştikten sonra sıvı geçirgenliğinin olmaması ve
sağlıklı olması nedeniyle mutfak ürünleri yapımında kullanılır. Pişirim
ısısı arttıkça dayanıklılığı da artar. Kolay şekillendirilebilir bir özelliğe ve
pürüzsüz bir yüzeye sahiptir. İçine şamot parçaları konarak dokulu yü-
zeyler de elde edilebilir. 1200 °C ve daha yüksek sıcaklıkta pişirilir.
4. Döküm Kili: Sıvı çamur olarak da isimlendirilir. Toz hâlinde saklanır.
Kullanılacağı zaman bir miktar su ve sodyum silikat (cam suyu) ile ha-
zırlanarak alçı kalıba dökme işinde kullanılır. Kalıplara dökülerek şekil-
lendirildiği için döküm kili ya da çamuru denir. Su oranı diğer killerden
fazla olduğu için akışkandır. Döküm kili sadece dökümde kullanıldığı Görsel 6.8: Döküm kili
için seri üretim yapılırken tercih edilir. 1000-1050 °C’de fırınlandığında
beyaz görünür (Görsel 6.8).

BİLGİ KUTUSU Kağıt Katkılı Seramik Kili (Paper Clay): Kâğıt katkılı seramik kiliyle yapılan çalışmalar son
yıllarda alternatif üretimler için seramik sanatçılarının eserlerinde yer almaya başlamıştır.
Kâğıt katkılı seramik kili hazırlanırken önce suyu emebilen kâğıtlar ıslatılır ve kâğıt püresi
elde edilir. Sonra hazırlanan kâğıt püresine sulu kil eklenerek iyice karıştırılır ve böylece
kâğıt katkılı seramik kili elde edilmiş olur. Kâğıt katkılı kilden yapılan çalışmalar dayanıklı
olmasının yanı sıra hafiftir. Bu yüzden büyük boyutlu çalışmaların yapımında kullanılır.
Eser kurumuş olsa bile sanatçının esere tekrar tekrar müdahale edebilmesine imkân ve-
rir. Eserde oluşabilecek çatlama ve kırılmalar rahatlıkla düzeltilebilir. Karmaşık ve hassas
seramik heykellerin yapımı için ideal bir kildir. Hazır olarak satın alınabileceği gibi atölye
ortamında da hazırlanabilecek bir kil çeşididir.

155