Page 160 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 11

SERAMİK

Toprak, bilinebilen en eski dönemlerden bu yana insanoğlunun şekillendirdiği ilk malzeme olmuştur. Seramik;
doğadan, doğal yollar ile elde edilen kilden üretildiği için sağlıklı ve ekolojik (çevreye zarar vermeyen) bir üründür.
Kil feldispatlı kayaların, rüzgâr ve doğal ortamın yardımıyla oluşur ve belirli bir kristal yapıya sahip; doğal, topra-
ğımsı, ince taneli, belirli miktarda su katıldığı zaman plastikliği artan bir malzemedir. Kil ne kadar az su ile şekil-
lendirilir ve kilin akışma özelliği çabuk değişmez ise o derece, iyi plastik özelliğe sahip kil olarak değerlendirilir.
Seramik kil, su ile plastiklik kazanıp biçimlendirilebilen, kurutulduğunda karşı direnç gösteren, belli ısılarda
pişirilerek sertlik kazanan doğal bir maddedir. Belirli bir üretim süreci geçirdikten sonra, sert ve deforme olma-
yan, yüksek sıcaklık dışında hiçbir dış etkiden kolayca etkilenmeyen bir malzeme hâline gelir. Seramik malzeme
üretiminde, kil hamuruna belirli maddeler eklenerek, değişik şekillendirme yöntemleri ve kullanılan kilin yapısına
uygun pişirme ile seramik malzemeye istenilen nitelik kazandırılabilir.

Seramik Yapımında Kullanılan Kil Çeşitleri

Kırmızı Kil: Kalıba basma, elle şekillendirme, elle dekorlama, torna yöntemleri
için uygundur. Çömlek, testi, küp gibi renkli sır kullanılması gerekmeyen işler için
uygundur. Geleneksel objelerin görünümünü elde etmek için uygundur. Bisküvi pi-
şirimi, 850-950° C de yapılır (Görsel 4.3).

Görsel 4.3: Kırmızı kil

Beyaz Vakumlu Kil: Pişme rengi de beyaz olduğu için dekoratif uygulamalara ola-
nak tanır. Kalıba basma, elle şekillendirme, elle dekorlama yöntemleri için uygundur.
Daha çok preslenerek üretilen tabak gibi sofra seramiği için uygundur. 1040-1050°C
aralığında bisküvi pişirimi yapıldığında beyaz görünüm alır (Görsel 4.4).

Görsel 4.4: Beyaz vakumlu kil

Şamotlu Kil: Şamotlu çamura gözenekli yapısını veren içindeki şamot parçala-
rıdır. Elle şekillendirme yöntemleri için uygundur. Büyük boyutlu objeler, heykel,
duvar panoları ve bahçe seramikleri yapımına uygundur. Tanecikli yapısı sayesinde
yüksek dayanıma sahiptir. Bisküvi pişirimi, 900-1100°C de yapılır (Görsel 4.5).

Görsel 4.5: Şamotlu kil

Döküm Kili ( Sulandırılmış Çamur): Alçı kalıba döküm yöntemi için uygundur.
1000-1050°C aralığında fırınlandığında beyaz görünüm alır. Toz (granül) hâlinde mu-
hafaza edilir. Kullanım için gerekli miktarda toz kil, su ile karıştırılıp kıvamlaştırılarak
kullanıma hazır hâle getirilir (Görsel 4.6).

Görsel 4.6: Döküm kili

Porselen Kili: Beyaz renkli, piştiği zaman şeffaflık gösteren ve sıfır gözeneğe sa-
hip bir çamurdur. Dayanıklılığı son derece fazladır. Sofra eşyalarında, dişçilik ürün-
lerinde ve endüstriyel alanlarda kullanılır. Porselenin şekillendirilmesinde her tür-
lü şekillendirme yöntemi uygulanabilir. 800-950°C arasında bisküvi pişirimi yapılır
(Görsel 4.7).

Görsel 4.7: Porselen kili

157