Page 163 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 11

SERAMİK SANATI
6.3. Seramikte Pişirim
6.3.1. Şekillendirilen Seramik Çalışmasının Kurutma İşlemleri
Kilin içinde bulunan fiziksel su, yoğurma ve kurutma sırasında formdan uzaklaştırılır. Seramik çalışmasının kurutma
işlemi, ortamın hava ve nem şartlarına, eserin hacmine, çamurun et kalınlığına bağlı olan, pişirim öncesi önemli
bir işlemdir. Kuruma sırasında oluşabilecek deformasyonları ve bu deformasyonların sebep olacağı zaman kaybını
önlemek için uygun şartlar oluşturulmalıdır.
Kil; hava ile temas etmeye başladığı andan itibaren su kaybeder, sertleşir, renk
değiştirir ve küçülmeye başlar. Bu yüzden biçimlendirilmeye ara verildiğinde
kurumasını engellemek için ürün naylon bir örtü ile kapatılmalıdır (Görsel 6.21).
Kurutma işlemi klimalı ya da rüzgârlı ortamda yapılmamalıdır. Kurutma işlemi
sırasında belirli aralıklarla ürünün hava ile temas etmesi sağlanmalı, yeterli
süre havalandırıldıktan sonra ürünün üzeri yeniden naylon örtü ile kapatıl-
malıdır. Kurutma işlemi uzun sürer fakat hassasiyet gerektiren işlerde mutlaka
uygulanması gereken bir yöntemdir. Yavaş kurutma işlemi, pişirim sırasında
meydana gelebilecek çatlamanın önüne geçer (Görsel 6.22). Kuruma sırasında
plaka şeklindeki ürünlerin üzerine formu bozulmayacaksa ağırlık koyulması
önerilir, kalın ve nemi çekilmiş kilden yapılan ürünlerin her yönünün eşit
şekilde kuruması için zaman zaman yönü çevrilmelidir.
Görsel 6.21: Naylon örtü altında kurutma
İki çeşit kurutma yöntemi vardır. Açık havada kurutma ve odalı kurutucularda
kurutma.
Açık havada kurutma; çömlekçilik ürünlerinin kurutulmasında tercih edilen,
doğal kurutma yöntemidir. Kuruma, hava şartlarına bağlı olarak gerçekleştiğin-
den kurutma hatası görülmez. Fakat geniş kurutma alanına ihtiyaç duyulması,
hava şartlarının değişkenlik göstermesi, rüzgâr ve güneşin ürünlere zarar
verebilmesi gibi olumsuz durumlarla da karşılaşılabilmesi olasıdır.
Odalı kurutucularda kurutma; teknolojinin gelişmesi, seramik ürünlerin seri
üretilmesi, iş kaybının ve ürünün maddi kaybının azaltılması sebebiyle kul-
lanılan yöntemdir. Kurutma işlemi için gerekli olan sıcak hava odanın içinde
bulunan ısı kaynağından ya da fırınlardan çıkan sıcak havanın içeriye alttan
üflenmesiyle sağlanır. Ürünler arasında fan aracılığıyla dolaşan sıcak hava
ürünün eşit kurutulmasını sağlar.
Biçimlendirilen ürünün kısmen kuruması işlemine “deri sertliği” denir. Bu aşa-
mada ürünün içinde bulunan su kısmen uçmuştur. Ürünün esnekliği azalmıştır Görsel 6.22: Çatlama
fakat nem hâlâ vardır. Bu aşamada dekoratif parça ekleme, oyma, kulp takma,
üzerine desen çıkarma astar uygulama için en uygun zamandır. Bu aşamadan
sonra kontrollü olarak kurutulan ürün fırınlanmaya hazır hâle gelir (Görsel 6.23).

Görsel 6.23: Kurutma

161