Page 168 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 11

SERAMİK

Ege uygarlıklarının eriştiği yaşam düzeyi Minos saraylarında ve Miken mezarlarında kendini gösterir. Dönemin
seramikleri biçim açısından metal kaplara, bezeme açısından da duvar resimlerine eş değer bir gelişim gösterir.
Yunan vazoları temel olarak günlük kullanım ya da dinsel tören amaçlıdır ve biçimlerini her zaman işlevleri be-
lirlemiştir. Yunan uygarlığında seramik sanatı çok gelişmiş olmasına karşın Roma uygarlığına özgü bir seramik
sanatından söz etmek olanaksızdır.
Bugün de dünyanın en önemli seramik üretim merkezlerinden biri olan Çin, tarih boyunca çok güçlü bir se-
ramik geleneğine sahip olmuştur. Birçok seramik üretim tekniğini keşfedip geliştiren ve kusursuz eserler yaratan
Çinli ustalar, bu geleneği yüzyıllar boyunca yaşatarak kendine özgü bir seramik kültürü yaratmışlardır. Eski çağlar-
dan itibaren Çinliler, toprağın gözenekliliğini giderme ve yüksek sıcaklıkta pişirerek sertleştirme konuları üzerinde
önemle durmuşlardır. Hanedanlıklar boyunca önemli gelişmeler ve ilerlemeler kaydedilmiştir. Çin’de ilk seramik
üretimi, Neolitik Çağ’da Sarı Nehir çevresinde, özellikle Shanxi, Henan ve Jiangsu gibi merkezlerde gerçekleşmiş-
tir. Shang (Şang) Dönemi’nde kül sırlı bazı seramik parçalar üretilmiş olsa da, tam teşekküllü seramik atölyeleri ilk
kez VI. yy. da kurulmuştur. Çin seramiğinin zirvesi sayılan porselenin üretimi ise Tang (Teng) Hanedanlığı sonrasın-
da fırınlarda yüksek sıcaklıklara çıkılması sonucu gerçekleşmiştir (Görsel 4.23). Ayrıca bezeme olarak boyamanın
yanı sıra kazıma (sgraffito) tekniğinin de uygulandığı görülür. Sgrafitto dekorları, genellikle pişirim yapılmamış
ürünlere astar kullanılarak ince kazımalar şeklinde uygulanan dekor yöntemidir. Pişirimi yapılmış ürünler üzerine
de boya ve sır kullanılarak ince kazımalar şeklinde uygulanabilir.

Görsel 4.23: Şeffaf sıraltı kobalt mavisi ile porselen örneği, Ming Hanedanı (1368-1644), Çin
Japon çay seramonilerinin vazgeçilmez bir parçası olan raku kaplarının tarihi 400 yıl öncesine dayanmaktadır.
Yapımı, süslemesi bakımından Japonlara özgü bir seramik tekniğidir ve insan iletişimini ön plana çıkaran misa-
firperverlik ve dostluk kavramını yüzyıllardan günümüze taşıyan bir ritüel olarak kullanılmıştır. Kelime olarak Ja-
poncada “rahatlık”, “neşe” gibi anlamları olan kaplar, geleneksel çay törenleri için yaptırılmıştır. Çamur, sır ve hızlı
pişirim tekniği yönünden farklı olan raku kaplarının bir diğer özelliği ise torna yerine elde şekillendirilmiş olmala-
rıdır (Görsel 4.24).

Görsel 4.24: Raku kap, Chojiro (Şoyiro), 1575, Japonya

165