Page 27 - ÜÇ BOYUTLU SANAT ATÖLYE 12

1. Ünite

20. yy. öncesinde heykel esas olarak katı bir form veya küt-
le olarak kabul edildi. Taş, metal, ahşap, kil gibi geleneksel
malzemeler yontma veya modelleme ile geleneksel bir şekil-
de işlenmiştir. Yeni malzeme ve teknikler daha geniş bir ifade
alanı ve sanatsal özgürlük sağladığı için çağdaş heykeltıraşlar
artık yontma ve modelleme yöntemlerinin dışına çıkarak her
türden farklı malzemeyi bir arada kullanmışlardır. Çelik, ah-
şap, plastik, cam, kumaş vb. malzemeleri özne, biçim, içerik
zeminine bağlı kalarak serbest denemeler için kullanmışlar-
dır. Kaynak yaparak, yapıştırarak, örerek, dikerek anlatımla-
rını güçlendirecek denemelerle sınırlarını zorlayan ve kıran
yaratıcı bir süreç izlemişlerdir. Ünlü ressam aynı zamanda
heykeltıraş olan Pablo Picasso [Pablo Pikasso (1881-1973)] 20.
yy. heykel anlayışını bu anlamda değiştiren öncü sanatçılar-
dandır. Buluntu objeleri çeşitli formlarda inşa ederek yapısalcı
bir tutum izlemiş, açtığı yolda birçok sanatçıya ilham kaynağı
olmuştur (Görsel 1.19).
Modernizm ile birlikte teknolojinin getirdiği yaşamsal deği-
şikliklerin etkisi altında kalan sanatçılar, biçim yerine kavram Görsel 1.19: Kadın Başı, Pablo Picasso, 1929-1930, Modern
Sanatlar Müzesi, New York
üretmeye başlamışlardır. Art arda gelen yenilikçi akımların et-
kisi ile sanatın dili değişime uğramış, kavram olarak sanat gelişmiştir. Modernizme kadar benzerliğin bir yanılsa-
ması olan heykel sanatı, Modernizm ile birlikte yerini düşsel, sezgisel metaforların (benzetme) kullanıldığı yeni bir
döneme bırakmıştır. Metaforlara yüklenen anlam ile günümüz heykel sanatı kavramsal bir boyut kazanmıştır. Bu
anlayışta çalışarak günümüz heykel sanatının anlayışını değiştiren Henry Moore [Henri Mur (1898-1986)] çalışma-
larında insan figürü üzerinde düşsel ve sezgisel metaforlar kullanarak yapıtlarına biçimsel anlam kazandırmıştır.
Henry Moore, heykellerini boşluklarla meydana getirmiş, heykele nefes aldırmıştır (Görsel 1.20).
Bugün heykel sanatı, boşlukta tanımlanabilen aynı zamanda hareket ve kinetik enerjisi olan üç boyutlu tasa-
rımlardır.

Görsel 1.20: Kemer, Henry Moore, taş, 1979-1980, Londra

24