Page 71 - DRAMA ÖKK

RİTİM, SES

VE DEVİNİM

KAZANIMLAR

1. Duyu organlarını kullanarak çevresindekileri tarif eder.
2. Ritim alıştırmalarında hayatın içerisinde fark ettiği sesleri taklit eder.
3. Bedenini kullanarak düzenli ritim vurur ve doğaçlar.
4. Vurmalı çalgı kullanarak düzenli ritim vurur ve doğaçlar.
5. Doğaçladığı ritme uygun herhangi bir ses ekler.
6. Ritme uygun devinir.
7. Ritimden hareketle öykü kurgular ve oynar.
GÖRSEL 59: Shutterstock, yağlı boya tekniği

ÖĞRETMENİN HEDEFLERİ

Sevgili öğretmenim, bu ünitenin işlenişi sırasında sizlere yardımcı olabilecek öneriler ve ulaşmanız gereken hedefler
aşağıda sunulmuştur.
1. Bu ünitedeki ilk hedefiniz öğrencilerinizin duyu or- yaşantısında çok önemlidir. Ritim ve ritme dayalı hareketler
ganlarını kullanarak çevrelerini fark etmelerini sağlamaktır. kişinin kendi yeteneklerini ve bu yeteneklerinin sınırlarını
Eğitim ve öğretimde duyu organlarının kullanımını gerekti- keşfetmesine yardımcı olur. Yürüme, koşma ve sıçrama do-
ren çalışma ve etkinliklerin sayılarının artırılması öğrenme- ğal ritimlerdir. Taklit edilen ritimler ise insanın hayal gücünü
nin daha başarılı ve kalıcı olmasını sağlayacaktır. kullanarak yaptığı ritimlerdir. Vücudumuzun farklı kısımla-
Günlük yaşantımızda çoğunlukla görme duyumuzu kul- rını kullanarak ritim tutabilirsiniz. El çırpma, ayağını yere
lanırız. Bilimsel olarak görme, işitme, koklama aynı zaman- vurma buna verilebilecek en güzel örnektir. Ritim alıştırma-
da gerçekleşir. Dokunma ve tat alma nesne ile karşılaşıldı- ları ile öğrenci duygularını hareket yoluyla ifade edebilme
ğında devreye girer. Diğerleri herhangi bir nesneye bilinçli becerisini kazanır. Ritim alıştırmaları öğrencinin kendi yete-
olarak maruz kalmadan da gerçekleşebilir. Bir ortama gi- neklerini ve beden olanaklarını keşfetmesine yardımcı olur.
rildiğinde aynı anda görülür, koklanır ve işitilir. Bir duyu 4. Bu kazanımla öğrencilerinizin vurmalı çalgı kullana-
organı işlevsiz kaldığında diğer duyu organları daha faz- rak düzenli ritim vurması (doğaçlaması) hedeflenir. Müzik
la kullanılmaktadır. Gözlerimizi daha fazla kullandığımız aletlerinin ortaya koyduğu ritmi fark etmenin öğrenmeye
hâlde görme duyumuzu yeterince kullanmayız yani bak- katkısı büyüktür. Vurulan her ritim, düzenli çıkarılan her ses
makla görmek aynı şey değildir. Bireylerin çeşitli duyuları öğrencinin motivasyonunu geliştirir. Ritim çalışmaları için en
kullanmaları, öğrenme biçimleriyle ilgilidir. Bireyler farklı uygun araçlar “Orff Çalgıları” olarak bilinen vurmalı çal-
duyu organlarını ağırlıklı olarak kullanarak (kimileri işitsel, gılardır. Alıştırmalarda bu çalgıların yanı sıra öğrencilerin
kimileri görsel, kimileri dokunsal yollarla) öğrenirler. Bi- kendi yaptıkları çalgılar ve ses çıkarılabilecek nesneler (pet
reylerin öğrenme biçimlerini bilmek, öğrenenleri tanımak, şişe, teneke kutu, masa, sıra, gazoz kapağı vb.) kullanıla-
öğrenmeyi yönlendiren biri olarak öğretmeni zenginleştirir. bilir.
Öğrenciler duyu organlarını kullanarak deneyimlerler. Dra- 5. Bu kazanımda hedeflenen öğrencilerin doğaçladığı
ma duyu organlarını harekete geçirdiği için öğrenciyi aktif- ritme uygun herhangi bir ses (vokal, efekt vb.) ekleyebil-
leştirir. Bakmak yerine görmek, duymak yerine dinlemek, mesidir. İnsan sesi en doğal müzik aracıdır. İnsan doğada
onların görsel, işitsel ve dokunsal yaşantılarını geliştirir. duyduğu sesleri taklit edebilecek tüm ritimlere uygun ses
Algı, çevremizdeki dünyanın duyumsal deneyimidir. yaratabilecek bir gırtlak yapısına sahiptir. Drama dersin-
Çevresel uyaranların tanınmasını ve bu uyaranlara verilen de öğrencilerin ses ve ritim yoluyla kendini özgürce ifade
tepkileri kapsar. Algı, sadece çevremizdeki dünyayı dene- etmesi, seslerle düşünerek doğaçlama yapması amaçlanır.
yimlememizi sağlamaz aynı zamanda bulunduğumuz çev- 6. Bu kazanımda hedeflenen öğrencilerin ritme uygun
rede eyleme geçmemizi de sağlar. devinmesidir. Hayatımıza şekil veren şey evrendeki ritmik
Duyum, duyular yoluyla edinilen basit deneyimlerdir: hareket ve onun tutarlılığıdır. Ritim eşliğinde devinimlerde
tat alma, zil sesi işitme gibi. Algı, basit ögelerden çağrışım bulunmak; içten gelen yüz-el-kol hareketleri yapma, yaratı-
yoluyla oluşturulan karmaşık bir deneyim sürecidir. Algı cı devinimler sunma, el-göz-beyin eş güdümüyle uyum sağ-
sisteminde biçimleri tanıma, birbirinden ayırma, bir araya lama ve özgürce bedensel anlatımı içinde barındırır. Ritim
getirerek bütünden anlam çıkarma gibi karmaşık işlevler ve devinim alıştırmaları hem etkin katılımı sağlama hem de
yerine gelir. Çevredeki nesneleri, olayları, ilişkileri duyu or- gözlemlerini değerlendirme açısından duyuşsal ve devinim-
ganları yoluyla anlamak, anlamlandırmak sürecidir. sel davranışları birlikte geliştirmede öğrenci için kolaylık
2. Bu kazanımdaki hedefiniz öğrencilerinizin ritim alış- sağlar.
tırmalarında hayatın içerisinde fark ettiği sesleri taklit ede- 7. Bu kazanımda öğrencilerin ritme uygun öykü kurgu-
bilmesini sağlamaktır. Burada öğrencilerin etkin dinleme laması ve oynaması hedeflenir. Burada öğrenciler doğaçla-
becerilerini geliştirmeleri, dikkat ve konsantrasyon sürele- nan ritme uygun devinimlerle bir öykü veya olay anlatırlar.
rini artırmalarını sağlamak hedeflenmiştir. Öğrenciler ritimle hissettikleri, içselleştirdikleri duygularını
3. Bu kazanımdaki hedefiniz öğrencilerin bedenlerini o anda oluşturdukları öykülerle dışa yansıtırlar.
kullanarak düzenli ritim vurmalarıdır. Ritim kavramı insan

70
70