Page 26 - BATI MÜZİĞİ TEORİ VE UYGULAMASI 12
P. 26
1.4. ÜÇÜNCÜ ÇEVRİM DOMİNANT YEDİLİ AKOR
1.4.1. Üçüncü çevrim konumunda dominant yedili akorunu oluşturma
Temel konumdaki V 7 akorda önce temel (kök) sesin sonra 3’lünün daha sonra da 5’linin bir oktav tize
taşınmasıyla (çevrilmesiyle) üçüncü çevrim dominant yedili akor oluşur. Böylece akor; en altta 7’lisi,
üzerine sırasıyla temel sesi, 3’lüsü ve 5’lisi gelecek şekilde konumlanmış olur.
Fa majör w w
w
& bw bw w bw w bw w
w
w
w
w
w
w
Temel Birinci çevrim İkinci çevrim Üçüncü çevrim
(V7) (D ) (D )
6
4
3
5
Dominant yedili akorlar üçüncü çevrim konumundayken seslerin birbirlerine uzaklıkları ve konumlanışı
aşağıdaki gibidir:
w
w
+4 w w K3 w w
& B6 bw B2 bw B3
B2
Bu konumlanışı sebebiyle üçüncü çevrim dominant yedili akorlar V 2 ya da D 2 olarak şifrelenir*.
w
w
& w b w 2 4 6
V 2
(D 2)
V 2 akorunu işitsel olarak ayırt edebilmek için B2’li aralığın en altta duyulduğuna dikkat edilmelidir. Aynı
zamanda dizinin IV. derecesi olan en pestteki ses ile dizinin II. derecesi olan en tizdeki sesin inici olarak
çözülme eğilimi işitsel olarak ayırt etmede etken olabilir.
ETKİNLİK 13
4
Aşağıda verilen V 3 akorlarını V 2 akoruna dönüştürüp ait oldukları majör ve minör tonalitelerini noktalı
alanlara yazınız.
........... / ............. ........... / ............. ........... / .............
& w w & w # w w & # w # w w
w
w
w
w
V 4 3 V 2 V 4 3 V 2 V 4 3 V 2
V 2 (D 2 ) akorunun I. derece (tonik) akoruna çözülmesi aşağıdaki gibi olur. Bu durumda V 2 akorları
birinci çevrim konumunda tonik akoruna (I 6 ) çözülür.
Fa majör w ww
w
w
& w b w w
1 V 2 I 6
(D ) (T )
2
6
* Üçüncü çevrim dominant yedili akorlarda bu şifreleme dışında yaygın olarak +4 şifresi de kullanılmaktadır.
25