Page 265 - ÇALGI TOPLULUKLARI (BATI MÜZİĞİ) 12

5.3. ÇAĞDAŞ KLASİK TÜRK MÜZİĞİ

ESERLERİ SESLENDİRME

HAZIRLIK SORULARI

1. Türk müziği motiflerinin Batı müziği formları ile harmanla-
narak yorumlanması hakkındaki düşüncelerinizi söyleyiniz.
2. Türk motifleri içeren Batı müziği eserlerinden bildiklerinizi
söyleyiniz.

5.3.1. ÇAĞDAŞ KLASİK TÜRK MÜZİĞİ ESERLERİ

Türk müziği ve Batı müziği arasındaki alışveriş, 17. yüzyıla dayanmaktadır. Mehter müziğinin vurmalı
karakteri, Batı müziği bestecilerini etkilemiştir. 19. yüzyıl başlarından itibaren Osmanlı saraylarına gelen
Batılı opera ve bale grupları da Türklerin ilgisini çekmiş, opera ve operet alanında bazı denemeler yapıl-
maya başlanmıştır. Sonraki yıllarda “Türk Beşleri” olarak anılacak olan Cemal Reşit Rey, Ulvi Cemal Erkin,
Ahmet Adnan Saygun, Necil Kazım Akses ve Hasan Ferit Alnar; yurt dışında eğitimlerini tamamlayıp Tür-
kiye’ye döndükten sonra bestecilikte ilk defa Türk tarzını oluşturmuştur. Klasik müziğin bütün formlarında
eserler yazmışlar ve bestecilik sanatında uluslararası düzeyi yakalayan ilk kuşak olarak tarihe geçmişlerdir.
Çağdaş Türk müziğinin ortaya çıkmasında etkili olan bu besteciler, eserlerinde Türk halk ve sanat müziği-
nin melodik, makamsal ve ritmik yapısına yer vermiştir. 20. yüzyıl Türkiye’sinde bestecilik ve yorumculuk
alanlarında yetişen kuşaklar; Çağdaş müzikte köklü geleneği olan ülkelerin yüzyıllar içinde gerçekleştirdiği
çalışmaları, çok kısa bir zaman diliminde gerçekleştirme ve dünyaya dinletme başarısını göstermiştir.
Anadolu’da müzik araştırmalarında bulunan Bela Bartok ile Ahmet Adnan Saygun, türkü arşivi oluştur-
muştur. Oluşturulan bu Türk halk müziği arşivi, Türk bestecilerine zengin bir kaynak olmuştur.
Çağındaki toplumsal değişiklikler, tarihsel birikim, içinde yaşadığı coğrafya ve teknik yenilikler; Çağdaş
klasik Türk müziği bestecisinin eserlerinde beslendiği kaynaklardır. Halk ezgileri ve dansları, yöresel dinî
törenler, eski müzik türlerinin yapısı ve eski çalgıların tınısı; yeni müziğe değişik kimlikler kazandırmaktadır.
Türk eserleri, Batı tarzında armonize edilerek tek sesli ya da çok sesli tekniklerle seslendirilmiştir.

264