Page 105 - TÜRK VE BATI MÜZİĞİ TARİHİ 12

8. ÜNİTE

Anton Webern (1883-1945)
Viyana Üniversitesinde müzik bilimi eğitimi alan Webern, Schönberg’in öğ-
rencisidir (Görsel 110). Rönesans bestecisi Isaac üzerine yaptığı doktora çalışma-
sını tamamladıktan sonra Avrupa’nın çeşitli kentlerinde tiyatro orkestraları yönet-
miştir. Çalgılama üslubu dönem müziği açısından büyük önem taşıyan Webern,
melodi çizgisini çeşitli çalgılara bölüştürerek aynı melodik çizgiyi farklı çalgılarda
duyulabilir hâle getirmiştir.
Başlıca Eserleri: Das Augenlicht (Das Augnliht) Op.26, İki Kantat, Orkestra
Çeşitlemeleri Op.30, Piyano Çeşitlemeleri Op.27, Yaylı Sazlar Üçlüsü Op.20, Or-
kestra için 6 Parça Op.6, Orkestra için Passacaglia Op.1.
Görsel 110: Anton Webern Alban Berg (1885-1935)
Edebiyata yakın ilgi duyan Alban Berg, temel müzik eğitimini Schönberg’den
almış, besteciliğini ise kendi kendine geliştirmiştir (Görsel 111). 1909 yılına ka-
dar postromantizmin etkisinde besteler yapmış, sonraları 12 ton müzik sistemini
kullanarak atonal nitelikte eserler üretmiştir. Yeni teknikleri kendine özgü hisler
ile donatmış olması Berg’e 12 ton bestecilerinde görülmeyen bir duygusallık ka-
zandırmıştır.
Başlıca Eserleri: Lirik Süit, Keman Konçertosu, Piyano Sonatı Op.1, Wozzeck
Operası, Yaylı Sazlar Dörtlüsü Op.3, Orkestra için 3 Parça Op.6, Lulu operası, Lirik
Süit, 4 Şarkı Op.2, Keman Konçertosu Bir Meleğin Anısına.
Paul Hindemith (1895-1963)
Deneyimli bir keman ve viyola sanatçısı olan Hindemith, önemli bir 20. yüzyıl
Görsel 111: Alban Berg
bestecisidir (Görsel 112). İçerisinde Beethoven, Schumann ve Brahms’ın bulun-
duğu besteciler zincirinin 20. yüzyıl ortalarındaki Almanya halkasını temsil etmiş-
tir. Geçmişe ait eserlerin temel kuralları, sesin fiziksel kanunları ve akustik bilimi
konularında araştırmalar yapmıştır. Çalışmalarında Bach, Handel, Schütz ile 16.
yüzyıl Alman bestecilerinden de etkilenmiştir. 20. yüzyılın ilk yıllarında besteciler
ile halk arasındaki uçurumun genişlediğini gözlemlemesi ise sanat anlayışındaki
değişikliğin yolunu açmıştır. Bu değişim sürecinden sonra “sanat için sanat” anla-
yışını terk ederek “toplum için sanat” anlayışını benimsemiş ve “gebrauchsmusik”
[gebrausmuzik (yararlı müzik)] tarzında eserler bestelemiştir.
Başlıca Eserleri: Mathis der Maler (Matis de Maler) senfonisi, Senfonik Meta-
morfoz, Evrenin Uyumu operası, Cardillac (Kardilak) operası, Yaylı Sazlar Dörtlüsü
Görsel 112: Paul Hindemith No.1 Op.2, Piyano Sonatı No.3.
John Cage [Con Keyc (1912-1992)]
Amerikalı besteci John Cage, 20. yüzyıl müziğinde iz bırakan sanatçılardan-
dır (Görsel 113). Amerika’ya gelen Schönberg’le çalışma fırsatı elde etmiş ve bu
sayede kompozisyona başlamıştır. Bestecinin ilk eserleri, Schönberg’in 12 ton sis-
temini geliştirmeye çalıştığı gösterişsiz eserler olarak değerlendirilmiştir. Cage,
geleneksel müzik yazısının (notasyonun) yerine geliştirdiği grafik yazı tekniğiyle
müzikte önemli bir yeniliğe imza atmıştır. Grafik yazı tekniğinde kullandığı işaret-
ler vasıtasıyla ses yükseklikleri, gürlükler, süreler, devinim, yoğunluk ve anlatım
konularında yorumcuyu bilgilendirmeyi amaçlamıştır.
Başlıca Eserleri: Üç Ses için Kompozisyon, Piyano için Metamorfoz, Üflemeli
Çalgılar için Müzik, Piyano için Sesler Okyanusu, Değişimler Müziği, Rüya, Yedi
Görsel 113: John Cage Haiku, Su Yürüyüşü ve Manzarada, Perküsyon için Müziğin Kitabı ve Üç Ses Kom-
pozisyonu, Keman ve Piyano için Noktürn.

3. ETKİNLİK

• 20. yüzyıl bestecilerinden Debussy, Schönberg, Stravinsky, Webern ve Berg’in hangi müzik akımlarının
etkisinde kalarak eser bestelediklerini belirleyiniz.
• Dijital ortamda besteciler ile etkilendikleri müzik akımlarını eşleştiren bir şema oluşturunuz.
• Çalışmanızı arkadaşlarınızla birlikte inceleyiniz.

104 20. YÜZYIL VE MODERNİZM