Page 104 - TÜRK VE BATI MÜZİĞİ TARİHİ 12

8. ÜNİTE

Elektronik Müzik
1950’li yıllardan sonra ortaya çıkan elektronik
müzik, sesin doğal ve yapay tüm ögelerini içeren bir
akımdır. Elektronik müzik akımında yeni arayışların
ve teknolojik gelişmelerin sonucunda icat edilen on-
desmartenot (ondesmartenot), theremin (teremin),
telharmonium (telarmonyum) gibi elektronik ma-
kinelerin yardımıyla deneysel çalışmalar yapılmıştır
(Görsel 106). Bu akımın önemli bestecileri; Karlheinz
Stockhausen (Karlhayn Ştokhauzın), Vladimir Ussa-
chevsky (Viladimir Ussaçevski) ve Otto Luening’dir
(Oddo Luenin).
Minimalizm Görsel 106: Theremin
20. yüzyıl müziğinin deneysel karmaşıklığına bir tepki olarak doğan minimalizm, 1970’li yıllarda Amerika’da
ortaya çıkmıştır. Bu akımın temel prensibi, müziği yalınlaştırmaktır. Minimalist besteciler; Uzakdoğu’nun gizemli
melodilerinden, Asya’daki tekdüze yineleme örneklerinden ve Afrika’nın ritim çeşitliliğinden etkilenmiştir. Bu akı-
mın önemli bestecileri; Steve Reich (Sitiv Rayk), John Coolidge Adams (Can Kulıc Edıms), Philip Glass’tır (Filip Glas).

8.5. 20. Yüzyıl Bestecileri
8.5.1. 20. Yüzyıl Bestecileri ve Eserleri
Claude Debussy (1862-1918)
20. yüzyıl müziğinin en önemli isimlerinden biri olan Debussy, müzik eğitimi-
ni Paris Konservatuvarında tamamlamıştır (Görsel 107). Hayatının farklı dönem-
lerinde İtalya, Rusya ve İsviçre’de yaşamıştır. 1884 yılında Roma Büyük Ödülü’ne
layık görülmüştür. Armonik alanda ortaya koyduğu koşut aralıkların kullanımı ve
ton hissinin zayıflaması gibi yeniliklerle armoniye özgürlük kazandırmıştır. Ayrı-
ca politonal (çok tonlu) vb. gamları kullanarak müzikte çığır açmıştır. 19. yüzyılın
son dönemlerindeki klasik Batı müziğine yeni bir kimlik kazandırarak kendinden
sonra gelen bestecilere de öncülük yapmıştır.
Başlıca Eserleri: Piyano için Noktürnler ve Estampiler, Berceuse Heroique
Görsel 107: Claude Debussy (Bersüz Heruak), Bergamasque (Bergamask) süiti, Masques (Mask), Petite (Pötit)
süiti, Lindaraja (Lindaraya) ve Clair De Lune (Kler Dö Lün) isimli piyano eserleri.
Arnold Schönberg (1874-1951)
Alman asıllı bir besteci olan Schönberg, hayatını Amerika Birleşik Devletle-
ri’nde geçirmiş ve California Üniversitesinde eğitimcilik yapmıştır (Görsel 108).
1908 yılına kadar Alman postromantizminin izlerini taşıyan tonal eserler üretmiş-
tir. 1908’den 1923’e kadar atonal denemeler yapmıştır. 1923-1936 yılları arasında
on iki ton sistemini geliştirerek eserlerine de yansıtmıştır. 1936 yılından sonra ise
çeşitli stilleri bir arada kullandığı eserler bestelemiştir.
Başlıca Eserleri: Pelleasund Melisande (Peliasund Melisant) senfonik şii-
ri Op.5, Gurre Sarkıları, Piyano Konçertosu Op.42, Çeşitlemeler Op.31, Re Minör
Yaylı Sazlar Dörtlüsü No.1 Op.7.
Görsel 108: Arnold Schönberg
Igor Stravinsky (1882-1971)
Rus Beşleri’nden Rimsky-Korsakov’un öğrencisi olan Stravinsky; sırasıyla İsviç-
re, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşamıştır (Görsel 109). Uzun yıllar
süren kariyeri boyunca 20. yüzyılın en önemli müzikal gelişmelerinin yönlendi-
ricisi olmuştur. İlkelcilik, yeni klasikçilik, folklorculuk ve gelecekçilik akımlarıyla
ilgilenerek birçok besteciye bu akımlar konusunda ilham vermiştir. 1920 yılına
kadar Rus müziğinden esinlenmiş, 1920-1950 yılları arasında neoklasisizm etki-
sinde eserler bestelemiştir. 1950’den 1971’e kadar geçen sürede ise atonal müziği
benimsemiştir.
Başlıca Eserleri: L’Oiseau de Feu (Luesu dö Fö) süiti, Petroushka (Petruşka)
balesi, Le Sacredu Printemps (Lö Sekrodü Pantom) ve L’Histoiredu Soldat (Listödü
Görsel 109: Igor Stravinsky Sölda) isimli sahne eserleri, Mezmurlar senfonisi.

20. YÜZYIL VE MODERNİZM 103