Page 99 - TÜRK VE BATI MÜZİĞİ TARİHİ 12

8. ÜNİTE

8. ÜNİTE: 20. YÜZYIL VE MODERNİZM

NELER ÖĞRENİLECEK?
• 20. Yüzyıl Müziğinin Sosyolojik Temelleri
• 20. Yüzyıl Müzik Akımlarının Ortaya Çıkma Nedenleri
• 20. Yüzyıl Müziğinin Özellikleri
• 20. Yüzyıl Müziğine Hâkim Olan Atonal Anlayış
• 20. Yüzyıl Müzik Eserlerinin Farklılıkları
• 20. Yüzyıl Müzik Akımları
• 20. Yüzyıl Bestecileri ve Eserleri

HAZIRLIK ÇALIŞMASI
18 ila 20. yüzyılda Avrupa’da meydana gelen toplumsal gelişmeler hakkındaki bilgilerinizi arkadaşlarınız-
la paylaşınız. Düşüncelerinizi ifade ederken saygı çerçevesinde hareket etmeye özen gösteriniz.

8.1. Modernizm ve Sanayi Devrimi

8.1.1. 20. Yüzyıl Müziğini Oluşturan Sosyolojik Temeller

20. yüzyılın toplumsal yaşantısına damga vuran
iki önemli olgu, “sanayileşme” ve “modernizm”dir.
Sanayi Devrimi ile birlikte yeni endüstri alanlarının
doğması ve sanayi unsurlarının toplumların haya-
tında yer edinmeye başlaması kültürel değişiklik-
lerin yolunu açmıştır (Görsel 102). Kültürel şekillen-
meye eşlik eden ögelerin en önemlilerinden biri
modernizmdir. “Çağdaşlaşma” anlamına gelen mo-
dernizm; felsefe, bilim ve sanat gibi pek çok alanda
geçmişin kalıplarını reddeden, yeniyi ve yeniliği be-
nimseyen bir düşünce biçimidir. Bu düşünce biçimi,
sanat ve teknoloji ilişkisinin en güzel örneği olarak
kabul edilmektedir.
Modernizmin temelleri 16. yüzyıla kadar dayan-
maktadır. 16. yüzyıldan itibaren Avrupa’nın top- Görsel 102: 20. yüzyıl endüstrisi
lumsal hayatına yön veren yerleşik düşünceler için sarsıcı bir değişim süreci başlamıştır. Rönesans ve reform hare-
ketlerini izleyen Aydınlanma Dönemi ve Fransız İhtilali, Sanayi Devrimi’ne zemin hazırlamıştır. Sanayi Devrimi’yle
gelişen endüstri ve teknoloji hem ekonomik yapıyı hem de toplumun aile ve eğitim gibi temel unsurlarını yeniden
şekillendirmiştir. Yeni bir sosyal sınıf olan işçi sınıfı oluşmuş ve böylece kapitalizmin temelleri atılmıştır. Ailelerin
topraklarını bırakarak çeşitli maden ve fabrikalarda çalışmaya başlamasıyla birlikte küçük kasabalardan şehir mer-
kezlerine göç başlamıştır. Hızlı bir biçimde büyüyen kentlerde eski düzeni sağlayan gelenek, görenek ve norm-
ların toplumları bir arada tutmaya artık yetmemesi, birtakım düzensizliklerin baş göstermesine sebep olmuştur.
Öte yandan ferdî yaklaşımların desteklenmesiyle orta sınıf güçlenmiş, monarşik devletler yıkılmış, demokratik
yönetim anlayışı benimsenmiştir. Kırsal, durağan ve geleneksel toplum yapısının yerini kentsel, kozmopolit, hızla
değişen ve modern bir yapı almıştır.
Yüzyıllar boyunca devam eden değişim sürecinin sosyal dokuda köklü değişikliklere sebep olması, sanatı da
derinden etkilemiştir. Zaman içinde ilerleme kaydeden yenilikçi anlayış, yirminci yüzyıl sanatının en belirgin un-
suru olmuştur.

ARAŞTIRALIM PAYLAŞALIM

• Sanayi Devrimi’nin 20. yüzyıl müziği üzerindeki etkileri hakkında bir araştırma yapınız.
• Edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.

98 20. YÜZYIL VE MODERNİZM