Page 183 - TÜRK VE BATI MÜZİĞİ TARİHİ 12

11. ÜNİTE

9. Altaylar Dönemi’nde müzik, dinsel amaçlarla ve şamanlar tarafından icra edilmiştir. Savaşlarda vurmalı ve
boru türü çalgılar kullanılmıştır.
Hunlar Dönemi’nde devletin ileri gelenleri, çevrelerinde müzik toplulukları bulundurmaya başlamıştır. İlk
askerî müzik topluluğu olan Tuğ Takımı kurulmuştur. Vefat eden hakanların mezarlarına telli sazlar ve da-
vullar bırakılmıştır.
Kök Türkler Dönemi’nde müzik ve dans, toplu eğlencelerde yer almıştır. Dinî müzik, tuğ müziği ve ozan
müziği ön plana çıkmıştır. Müzisyenlik bir meslek hâlini almıştır.
Uygurlar Dönemi’nde farklı meslek gruplarına yönelik eğitim kurumlarıyla birlikte müzik eğitimi kurum-
ları da kurulmuştur.

Yukarıda İslamiyet öncesi Türk toplumlarının müzikleri ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir. Bu bilgiler
müziğin hangi yönünü vurgulamaktadır?

A) Toplumun her alanında müzik yer almıştır.
B) Askerî müzik zamanla önemini yitirmiştir.

C) Müzik belirli bir zümrenin hâkimiyetine girmiştir.
D) Din, müziği şekillendiren etken olmuştur.
E) Müzik, sadece müzisyenliği meslek edinenler tarafından yapılmıştır.

10. I. Düşmana korku vermek
II. Orduyu yönlendirmek
III. Haberleşmek
Yukarıdakilerden hangileri İslamiyet’ten önceki dönemde Hunlar ile başlayan askerî müziğin kulla-
nım amaçlarındandır?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III D) I, II ve III E) II ve III
11. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet’in Kabulünden Sonraki Dönem'de müzikte yaşanan gelişmeler-
den değildir?
A) Cami müziğinde ezgisel yapı öne çıkmıştır.
B) Cami müziğinde vurgulu ritimler yer almıştır.
C) Cami müziğinde dans benzeri hareketler terk edilmiştir.
D) Tasavvufi müzik, dans ögelerini de bünyesinde barındırmıştır.
E) Tekke edebiyatı tasavvuf müziğinin temelini oluşturmuştur.
12. Aşağıdaki tabloda Osmanlı Öncesi Dönem’in önemli müzik adamlarıyla ilgili bazı bilgiler verilmiştir.
Bilgilerin hangi müzik adamına ait olduğunu karşılarına yazınız.
Ses fiziği üzerine yaptığı çalışmalar sayesinde çalgı yapımındaki temel kuralları be-
lirlemiştir. Müzik ilminde “Muallim-i Evvel” olarak kabul edilmiştir.
Eserlerinde tasavvuf, ahlak gibi konuları didaktik bir üslupla işleyen müzik adamıdır.
Dönemin müzik adamlarından ders alarak yetişmiş ve rebap çalmayı öğrenmiştir.
Müzik teorileri ve icraları konusunda devrinin en üstün müzik adamı kabul edil-
miştir. Türk müziği makamlarının insan psikolojisi üzerindeki etkilerini incelemiştir.
Müziği matematiksel bir ilim olarak adlandırmıştır. Bu ilmi, te’lîf ve îkâ olmak üzere
iki kısımda incelemiştir.

13. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Öncesi Dönem Türk müziğinde görülen değişimlerden değildir?
A) Türk müziğinde on yedi perdeli ses sistemi ortaya çıkmıştır.
B) Klasik şiir ile bağlantılı olarak klasik Türk müziği ortaya çıkmaya başlamıştır.
C) Kopuz, Türk müziği ses sisteminin temel çalgısı olmuştur.

D) Eserlerde Orta Asya yansımaları belirgin bir şekilde hissedilmiştir.
E) Tekke ve zaviyelerde sema ile birlikte dinî müzik de icra edilmiştir.

182 TÜRK MÜZİĞİNDE DÖNEMLER