Page 122 - TÜRK İSLAM MUSİKİSİ 12

4.3. Mevlevilik ve Bektaşilik
4.3.1. Mevlevilik

Tasavvuf, İslam'ın mistik ve içsel boyutunu ifade eden bir terim-
dir. Bu terim İslam'ın öğretilerini derinlemesine anlamayı, manevi
olgunluğa ulaşmayı ve Allah'a yaklaşma çabalarını içeren bir içsel
yolculuğu ifade eder. Tasavvuf bazı İslam kültür ve mezheplerinde
"sufizm" ismiyle anılmaktadır. Tasavvuf, İslam'ın öğretilerini ve Hz.
Muhammed’in yaşam biçimini temel alır. Kur'an'ın derin anlamını
kavrama, insan benliği (nefis) ve benliğin arınma süreci, ahlaki mü-
kemmeliyet ve Allah'a olan bağlılık gibi konuları kapsamaktadır.
Tasavvufun temel amacı bireyin Allah'a yaklaş-
ma sürecinde içsel bir dönüşüm geçirmesini ve
manevi olgunluğa ulaşmasını sağlamaktır. Ta-
savvuf İslam kültüründe aydın geleneğini temsil
eder.
Tasavvuf inançlarını benimseyerek ken-
dini Allah'a adamış kimseye sufi (mutasavvıf)
denir. İslam dünyasında birçok sufi tarikat bu-
lunmaktadır. Bunlardan biri de dünya çapında
tanınan Mevlevilik veya Osmanlıca adıyla Mev-
leviye'dir. Mevlevilik yolu, Kur’an’ın ve Hz. Mu-
Görsel 4.8
Osmanlı döneminde mevleviler hammed’in yoludur. Her varlık yaratılandan ötürü sevilir çünkü her
varlıkta yaratıcının izlerini görmek, yaratıcıyı duymak ve hissetmek
mümkündür (Görsel 4.8).

Mevlevilik XIII. yüzyılda Mevlana Celaleddin Rumi'nin vefa-
tından sonra oğlu Sultan Veled tarafından kurulmuştur. Tasavvufta
Mevlevilik yolunun öncüsü Mevlana Celaleddin Rumi Allah sevgi-
sini temel prensip olarak benimsemiştir. Bu sevgiyle dolup taşmış ve
ulaştığı derin bilgileri paylaşarak insanlığa rehberlik etmiştir. Nefis
yolculuklarında ışık olmuş, öğretileriyle yön göstermiş ve geniş hoş-
görüsüyle herkesi kucaklamıştır. Bu sayede Mevlevilik felsefesinin
de kaynağı olmuştur.

BİLGİ KUTUCUĞU

Galata Mevlevihanesi

Galata Mevlevihanesi; Beyoğlu Dergâhı, Asitanesi, Galata Hankâhı, Kulekapısı Hangâhı, Kule-
kapısı Mevlevihanesi ve İskender Paşa Zaviyesi gibi isimlerle anılan önemli bir Mevlevi tekkesidir.
İstanbul'da bulunan Galata Mevlevihanesi Fatih Sultan Mehmed ve II. Bayezid dönemindeki devlet
adamı İskender Paşa tarafından 1491 yılında kurulmuştur. Bu tekke İstanbul'daki Mevlevilerin ilk
merkezidir. Galata Mevlevihanesi Osmanlı dönemindeki kültürel, sanatsal ve dinî etkinliklere ev
sahipliği yaparak Türk İslam kültürüne katkıda bulunmuş ve Mevlevilik geleneğini yaşatmıştır. Bu
nedenle İstanbul'daki tarihi Mevlevihaneler arasında özel bir yere sahiptir. Galata Mevlevihanesi
"Divan Edebiyatı Müzesi" adıyla 27 Aralık 1975’te ziyarete açılmıştır. İstanbul 2010 Avrupa Kültür
Başkenti Ajansının katkılarıyla restore edilen yapı hâlen müze olarak kullanılmaktadır.

120