Page 19 - ÇALGI EĞİTİMİ BAĞLAMA 9
P. 19
Bağlamanın Tarihsel Gelişimi 1
Etkinlik 3
1. Tarih boyunca bağlama yapımında hangi malzemeler kullanılmıştır?
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
2. Aşağıda verilen tabloyu doldurunuz.
Etkinlik 4
Bağlamanın tarihsel gelişimiyle ilgili bir sunum hazırlayarak sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.
1.2. Bağlamanın Bölümleri
Bağlama, çok değişik boy ve ölçülerde yapılarak usta-çırak ilişkisi içinde günümüze kadar
gelmiştir. Oldukça geniş bir aileye sahip olan bağlamada her bölüm aynı isimle adlandırılmaktadır.
Bağlama ailesinin yapı olarak en küçük olan ve
tiz ses (ince) veren çalgısına cura, en büyük
ve pest ses (kalın) veren çalgısına da divan
denilmektedir. Divan sazı aynı zamanda meydan
sazı adı ile bilinmektedir (Görsel 1.4).
Bağlamanın gerek eğitimde ve gerekse toplu
çalmalarda kullanılabilmesi için ton ve ses rengi
gibi özellikleri dikkate alınarak birtakım standart
boy ve ölçüler belirlenmiştir. Fakat günümüzde
bağlama yapım ustalarının geliştirmiş olduğu
değişik teknik ve ölçülendirmelerden dolayı
mevcut ölçülendirmelerdeki sayısal değerler
değişiklik gösterebilmektedir. Görsel 1.4: Bağlama ailesi
Bağlamada kullanılan tel boyu ve sap boyunun uzunluğu, kapağa verilen eğim ve bombenin
yapısı, eşiğin çalgıda istenilen ses tonuna göre ölçülendirilip yer değiştirmesiyle değişik ses
genişlikleri elde edilebilmektedir. Genel olarak verilmiş olan bu standart boy ve ölçüler belirli tonlar
için verilmiştir.
Bu boyların tür ve ölçüleri şu şekildedir:
▸Cura tekne boyu: 20-30 cm ▸ Bağlama tekne boyu: 37-43 cm
▸Tambura tekne boyu: 34-36 cm ▸ Divan tekne boyu: 44-55 cm
17