Page 128 - ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO | 9

6. ÜNİTE

ARAŞTIR PAYLAŞ

Geleneksel Türk müz ğ nde ana perdeler har c nde kullanılan perdeler n s m ve yerler n ara tırıp arkada larınızla
payla ınız.

6.1.3. Geleneksel Türk Müziğinde Usul

Klas k Batı müz ğ ndek “r t m” kel mes n n kar ılığı olarak geleneksel Türk müz ğ nde “usul” kel mes kullanılır. E t
sayıda çe tl vuru lardan olu an kalıplara usul adı ver l r. Usul, eserler n en ba ında anahtar ve donanımdan sonra üst
6.1.3'ün altındaki örnek nota sayfa 127
üste yazılmı rakamlar ekl nde göster l r. Eser n hang usulde olduğu sol üst kısımda yazı le bel rt l r:

Usulü: Sofyan
Usulü: Sofyan

Bas t ve b le k olmak üzere k çe t usul vardır. İk zamanlı “nîm-sofyan” ve üç zamanlı “sema ” bas t usullerd r. Dört
zamanlı “sofyan” usulünden ba layarak d ğer tüm usuller b le k usuller n ç nde yer alır.

6.2. Çârgâh Makamı

6.2.1. Çârgâh Makamının Genel Özellikleri

Bas t makamlar ç nde yer alan çârgâh makamı, geleneksel Türk müz ğ ses s stem nde temel d z olarak kabul ed l r.
Batı müz ğ ses s stem ndek “do” notası, geleneksel Türk müz ğ nde çârgâh perdes olarak adlandırıldığı ve makamın
karar ses çârgâh ses nden ba ladığı ç n çârgâh makamı sm n almı tır. Doğal b r d z olan çârgâh d z s herhang b r
ses değ t r c aret almaz. Kaba çârgâh veya çârgâh (do) perdes üzer nde çârgâh be l s le rast veya gerdan ye per-
des nde (sol) çârgâh dörtlüsünün b rle mes nden meydana gel r (Tablo 6.8).

Tablo 6.8 : Çargâh Makamının Özellikleri
ÇÂRGÂH MAKAMININ ÖZELLİKLERİ

NİTELİK Bas t makamdır.

DURAK Kaba çârgâh (do) perdes d r.

SEYİR Çıkıcıdır.

Kaba çârgâh veya çârgâh perdes üzer nde çârgâh be l s ne rast veya gerdân ye
DİZİ
perdes üzer nde çârgâh dörtlüsünün eklenmes yle olu ur.
GÜÇLÜ Rast veya gerdan ye (sol) perdes d r.

DONANIM Ses değ t r c aret almaz.

YEDEN Kaba bûsel k (s ) perdes d r.

ÇELLO ÇALMADA TÜRK MÜZİĞİ MAKAMLARI I 127

1
Made with Crescendo © NCH Software Free Version. Nonprofessional Use Only.