Page 16 - ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 9

1. ÜNİTE

1. ÜNİTE - ÇELLONUN TARİHÇESİ, YAPISI VE BAKIMI

1.1. İnsan Yaşamında Müzik ve Çellonun Tarihçesi

HAZIRLIK ÇALIŞMASI

Yaylı çalgılar ailesinden çellonun tarihsel süreci hakkında araştırma yapınız.

1.1.1. İnsan Yaşamında Müziğin Yeri ve Önemi

Sanat, bilinen en eski tarihsel dönemlerden bu yana duygu ve düşünceleri aktarmanın etkili yollarından biridir. İnsan
kendini ifade ederken kimi zaman sözlerle, kimi zaman hareketlerle, kimi zaman renklerle, kimi zaman biçimlerle, kimi
zaman da ezgilerle birlikte yol alır. Bu sayede yaşam algısına estetik bir boyut edindirerek kişisel ve toplumsal bağlamda
daha derin bir kavrayış ve duyuş becerisi kazanır.

İnsanın seslerle tanışması doğum öncesi döneme dayanır. Bir bebeğin anne karnındayken annesinin kalp atışlarını
duymasıyla başlayan bu süreç, yaşam boyunca farklı şekillerde devam eder. İnsanlar, günlük hayatlarında sürekli olarak
değişik niteliklerde doğal ve yapay sesler duyar. İnsan sesi, hayvan sesi, yağmur sesi gibi doğal sesler ile enstrüman sesi,
makine sesi, ulaşım aracı sesi gibi yapay sesler yaşama eşlik eder.
Seslerin ritmik, ahenkli ve anlamlı bir boyut kazanarak sanatsal bir form hâlini alması, müzik olarak ifade edilir. En
genel ifadeyle “duygu ve düşünceleri belirli ilkeler çerçevesinde uyumlu seslerle ve estetik bir bütünlükle anlatma sa-
natı” olarak tanımlanan müzik, köklü bir geçmişe sahiptir. İlk çağlarda ihtiyaçlar ekseninde biçimlenerek avlanmada, dinî
törenlerde, savaşlarda ve iletişimde kullanılırken zaman içinde çeşitli evrelerden geçerek sanatsal bir nitelik kazanmıştır.
Müzik, insan yaşamının her evresinde yer alan bir olgudur. Her birey kendi sosyal çevresinde müzikle etkileşim içinde
bulunur. Farklı bağlamlarda gelişen bu etkileşimin sonucu olarak da insan ile müzik arasındaki ilişkinin kapsamı şekillenir.
Kişi; müzikle olan ilişkisinde dinleyici olma, profesyonel olarak icra etme, amatör müzik topluluklarında yer alma gibi
farklı davranış biçimleri geliştirir. Bu davranış biçimleri, bireyin hem daha sağlıklı bir ruhsal yapıya sahip olmasını hem de
çevresiyle daha etkin bir iletişim içine girmesini sağlar.
İnsan hayatında önemli bir yere sahip olan müzik, duygusal ve düşünsel duyarlılığı artıran bir faktördür. Kişinin olum-
suz duygulardan arınmasını, empati yeteneğinin güçlenmesini ve iç dünyasının zenginleşmesini sağlar. Yaratıcı, çok yön-
lü ve sanatsal düşünme yetisinin gelişmesine katkıda bulunurken estetik beğeni düzeyinin artmasına olanak sunar.
Müzik toplumsal anlamda da önemli işlevlere sahiptir. Sosyal ilişkileri ve dostane duyguları geliştirmesinin yanı sıra
kültürel aktarımın en temel yollarından biridir. Kültürün nesiller arası geçişinin ve sürekliliğinin sağlanmasında etkin bir
rol üstlenir. Öte yandan müziğin evrensel bir dili vardır ve dil, din, ırk, cinsiyet gibi ayrımlar gözetmeyen bu dil sayesinde
toplumlar binyıllar boyunca birbirleriyle iletişim hâlinde olmuştur. İnsanlar, çok eski zamanlardan günümüze kadar mü-
zik vasıtasıyla aynı duygularda bir araya gelerek birbirlerini anlama imkânı bulmuştur.

SIRA SENDE

Siz de yukarıdaki bilgiler doğrultusunda müziğin hayatınızdaki yeri ve önemi hakkındaki düşüncelerinizi öğretmeniniz ve
arkadaşlarınızla paylaşınız.

1.1.2. Çellonun Tarihsel Süreçteki Değişim ve Gelişimi

En eski sanat dallarından biri olan müzik, insanlığın ilerlemesiyle eş güdümlü olarak sürekli gelişim göstermiştir. Bu
gelişim sürecinde besteciler, yazdıkları eserleri seslendirebilecek çalgılara ihtiyaç duymuş ve lutiyeler (çalgı yapımcısı),
yazılan eserlere özgü enstrümanlar üretmeye başlamıştır. Üretilen enstrümanlar, ihtiyaçlar doğrultusunda şekillenerek
geçmişten günümüze kadar daimî bir değişim ve gelişim içinde olmuştur. Çellonun tarihsel gelişim sürecinin 15. yüz-
yıldan itibaren viol ailesi çalgılarının gelişimiyle birlikte başladığı kabul edilmektedir.

14 ÇELLONUN TARİHÇESİ, YAPISI VE BAKIMI