Page 41 - TÜRK MÜZİĞİ TEORİ VE UYGULAMASI 9
P. 41
Oyun havası
Hareketli, ritmik, kıvrak nağmeleri olan, raks etmek ya da dinlemek için bestelenmiş Anadolu ve Ru-
meli kökenli saz eserleridir. Kaşık havası, çoban havası, Anadolu havası, kasap havası, Çerkez havası,
Laz havası gibi çeşitleri vardır. Oyun havalarında 2 zamanlıdan 10 zamanlıya kadar olan usuller kulla-
nılır. Oyun havalarının bölümleri olmakla beraber teslim gibi bir bölümü yoktur. Oyun havası baştan
sona kadar devam eden melodik bir seyir gösterir. Eser baştan sona kadar çalınır. İstenirse sonunda
bir ara taksimi veya tempolu taksim yapılır. Tekrar başa dönülerek daha hızlı bir tempo ile sona kadar
yeniden çalınır.
Sirto
Türk musikisinde çoğunlukla nim sofyan ve sofyan usulüyle bestelenmiş, hareketli, coşkulu, neşeli
saz eserleridir. 19. yüzyıldan itibaren musikimizde kullanılmaktadır. Fasıl programlarının sonunda
saz semaisi formunun yerine de icra edilmektedir.
Longa
Türk musikisinde çoğunlukla nim sofyan ve sofyan usulüyle bestelenmiş, canlı, coşkulu, neşeli saz
eserleridir. 19. yüzyıldan itibaren musikimizde kullanılmaktadır. Fasıl programlarının sonunda saz
semaisi formunun yerine de icra edilmektedir. Genellikle dört hane bir teslimden meydana gelmekte-
dir. İki, üç haneli ve teslimsiz longalar da vardır. Longalarda usul değişikliği yapılmamaktadır.
Ara nağme
Genellikle şarkıların başında çalınan saz nağmeleridir. Ara nağmeler, şarkının makamında ve karak-
terinde bestelenmelidir. Şarkının zemin bölümünden nakarat bölümüne, nakarat bölümünden meyan
bölümüne, meyan bölümünden nakarat bölümüne geçerken çalınan bölümlerdir. Ayrıca fasıl eserleri
arasında eserleri birbirine bağlayan ara nağmeler de bulunmaktadır. Bunlara bağlantı ara nağmeleri
ya da koda denilmektedir. Kodalar, icra esnasında eserden esere geçişi kolaylaştırmak, eseri zengin-
leştirmek, söyleyenin nefes almasını sağlamak için kullanılır. Klasik musikimizde pek rastlanma-
makla birlikte 19. yüzyıldan itibaren eserlerde görülmektedir. Sadettin Kaynak’ın eserlerinde adeta
zirveye ulaşmıştır.
Müzik hayatın neşesi, ruhu, sevinci ve her şeyidir.
Mustafa Kemal Atatürk
39
39
TÜRK MÜZİĞİNE GİRİŞ 39
