Page 105 - TİYATRO TARİHİ 9

Özel Tiyatrolar: Pahalı biletlerin satıldığı üzeri tamamen kapalı binalardır. Binaların hissedar ve oyuncu
toplulukları vardır. Bu binalarda gelişen tiyatro, İngiltere’de özel tiyatro kültürünün de geliştiğini göstermektedir.
Özel tiyatro binaları, genellikle terk edilmiş ya da kullanılmayan manastır, han, salon ve arenaların üzeri
kapatılarak tiyatro binasına dönüştürülmesiyle oluşturulmuştur. Özel tiyatrolar genellikle halk tiyatrosu
binalarıyla benzer özellikler göstermiştir. Oyun yerlerinde önlük sahne, iç sahne, balkon, kapı ve pencereler yer
almıştır. Seyir yerlerine galeriler ve banklar yerleştirilmiştir.

Saray Tiyatrosu: Rönesans İngiltere’sine özgü mask adı verilen bir oyun türüyle gösterim yapmıştır. Mask
oyunları İtalyan sahne tarzı olan çerçeve sahnelerde oynanmıştır. Mask, İtalyan tiyatrosunda ortaya çıkan
intermezzi türü ile özdeş olup müzikli ve danslı eğlenceli oyundur. Oyunlarda profesyonel oyuncular görev
almıştır.

C SIRA SİZDE

Orta Çağ ve Rönesans Dönemi tiyatrosu genel özelliklerinin benzer ve farklı yönlerini tablo hâlinde
belirleyiniz.

5.2. SHAKESPEARE TİYATROSU

William Shakespeare, Rönesans Dönemi İngiliz tiyatrosunun en ünlü oyun yazarıdır. Oyunculuk ve oyun yazarlığı
haricinde tiyatronun diğer alanlarında da bulunmuştur. Oyunlarından bazılarının bölümleri başkalarınca
yazılmıştır. Ardında bıraktığı oyunlarla kendi tiyatro karakterini oluşturmuş ve özgün bir yazın insanı olmuştur.

5.2.1. Shakespeare Tiyatrosunun Genel Özellikleri

Shakespeare tiyatrosu oyun yazımından sahnelemeye, oyunculuktan sahne tasarımına kadar kendine has pek
çok özelliğe sahiptir. Shakespeare’in tiyatrosuna yansıyan özellikler şunlardır:

• Elizabeth Dönemi tiyatro kültürünü çok iyi anlamış ve uygulamıştır.
• Şairlik yeteneği çok gelişmiştir. Şiir ve düz yazı dilini büyük bir ustalıkla kullanabilmiş ve bunları oyunlarına
da yansıtmıştır.
• Oyunlarının hiçbirinin konusu kendisi tarafından üretilmemiştir. O, kendi döneminde eline geçen
kaynaklardan öğrendiği hikâyelerden esinlenerek kimi zaman o hikâyeleri bire bir ele almış kimi zaman da
o hikâyelerin bir bölümünü değiştirerek oyun yazmıştır.
• Aynı oyun içinde tek bir kaynağı değil birden fazla kaynağı kullanmıştır. Okuduğu kitap ve izlediği
oyunlardan aldığı malzemeye uygun eklemeler yapmış, oyun malzemesini dilediği gibi değiştirme
konusunda özgür hareket etmiştir.
• Oyunlarında anlattığı öykünün kendisinden çok o öykünün nasıl yorumlandığı, kahramanların nasıl
konuşturulduğu, öyküye nasıl bir anlam katıldığı, nasıl bir şiir ve düşünce ifade edildiğini önemsemiştir.
• Oyunlarda klasik kuralları bütünüyle uygulamamıştır.
• Seyircinin ilgisini canlı tutacak oyunlar üretebilmek için bir ana olay örgüsü ve bu örgü ile iç içe akan yan
olay örgüleri kullanmıştır.
• Yazdığı oyunlarda genelde belirli bir yere işaret etmeyen sahneler kullanmıştır. Oyunların hızla oynanarak
olay örgüsünün kesintisiz biçimde seyirciye sunulabilmesi için bu yolu izlemiştir.
• Oyunlarını okunması için değil oynanması için yazmıştır.
• Globe Tiyatrosunun imkânlarından faydalanmıştır.
• Sahnede sabit kurulu bir dekor olmadığı ve sahneler dinamik biçimde değişime uğrayacak bir kurguyla
yazıldığı için Shakespeare oyunlarının sahne görüntüsü son derece yalındır. Buna karşılık oyun kişileri
Rönesans İngiltere’sinin süslü ve gösterişli kostümleriyle sahne almıştır.

103
TR
OSU
A
R
ÖNESANS TİY
RÖNESANS TİYATROSU