Page 200 - TİYATRO TARİHİ 9

Her gösterim mutlaka müzik eşliğinde canlandırılmıştır. Müzik türü ve müzik aletleri oyunların konusuna göre
seçilmiştir. Oyunda yer alan her karakter için özel kostüm ve makyaj tasarımları uygulanmıştır.

Oyunlarda dört temel kahraman tipi, sekiz temel kadın kahraman tipi yer almıştır. Bunun haricînde çok
çeşitli ikincil oyun tipleri de vardır. Oyuncular rollerini yorumlarken Sanskrit dramına özgü kalıplaşmış tavır
ve hareketlerin, konuşma ve tonlamaların, kostüm ve makyajın dışına çıkamamaktadır. Bu anlamda Sanskrit
dramının sunumu oldukça disiplinli ve katı kurallara sahiptir.

Sanskrit dramı MS VII. yüzyılın sonlarına doğru Hindistan’da yaşanan siyasal değişikliklerden ötürü gerilemeye
başlamıştır. Gölge oyunu gibi diğer tiyatral formlar ise varlığını sürdürmüştür. Bunun dışındaki Sans-
krit gelenekleri bazı tapınaklarda korunmuştur. MS XII ve XIII. yüzyıllarda Hint dramının yüksek dönemi
noktalanmıştır.

= BİLGİ KUTUSU

Hint kültüründe tiyatral geleneğe yansıyan gösterim unsurları zenginliği XX. yüzyılda ortaya çıkan
sinema sektörüne de etki etmiştir. Bollywood (Bolivud) adlı Hint sinemasında çekilen filmlerin büyük
çoğunluğunda hızlı ilerleyen aksiyon içinde geleneksel kostüm ve makyajlarıyla Hint şarkı ve danslarını
icra eden aktör ve aktrisler görülür. Sevginin Gücü, Süperstar, Sultan ve Nayakan adlı yapımlar bu filmlerden
yalnızca bir kısmıdır.

C SIRA SİZDE
Yandaki karekodu kullanarak Hint kültüründeki Sanskrit dramı tiyatro formuna ait
içeriği izleyiniz. Aşağıdaki soruları izlediğiniz gösterimden hareketle cevaplayınız.

1. Oyuncular hangi tipleri yansıtmaktadır?
2. Gösterimde hangi ögeler ön plandadır?
3. Kostüm, aksesuar ve makyaj özellikleri nelerdir?
4. Dekor unsurları nelerdir?
5. Oyun, Hint kültürüne ait hangi özellikleri yansıtmaktadır?

10.3.1.2. Wayang Kulit

Uzak Asya kültürlerinin en bilindik türlerindendir. Gölge oyunu olarak sahnelenir ve oyunda kuklalar kullanılır.
Endonezya’da bu oyun formuna wayang kulit adı verilir. Geleneksel wayang kulit gösterileri akşam saatlerinde
başlar ve gün doğana kadar sürer. Saatler ilerledikçe bu saatlere uygun olay akışları gösterilir.

Oyunlarda benzer bir olay örgüsü takip edilir. Önce oyun kahramanının düşmanları bir takım entrikalar
gerçekleştirir. Böylece bir sorun ortaya çıkar. Soytarıya benzer hizmetlileri olan kahraman, gece yarısına denk
gelen bir saatte perdede görünür. Kahraman ile güçlü düşmanları arasında bir savaş yaşanır. Burası olay
örgüsünün doruk noktasıdır. Kahraman düşmanlarını yenerek kötülüğü bertaraf eder. Böylece sorun çözüme
kavuşturulur. Çatışma da son bulur. Bu aşama da genelde gün doğumuna denk gelir.

Geleneksel wayang kulit gösterilerinde kuklacı, oyuna başlamadan önce küçük bir tahta çekiç ile kuklaların
içinde bulunduğu sandığa vurarak oyun kişilerinin ruhlarını çağırır. Bu işleme oyun kişisini uyandırmak adı
verilir. Uyandırma işlemi birkaç saniye veya birkaç dakika alabilir.

Kuklaların temsil ettiği oyun kişileri oldukça çeşitlilik gösterir. Kuklaların üzerindeki ayrıntılara göre seyirci o
kuklanın temsil ettiği oyun kişisinin sosyal statüsünü anlar. Oyunlarda 15-100 cm arasında değişen, manda
derisinden imal edilmiş yassı kuklalar oynatılır.

198 10. ÜNİTE