Page 79 - TİYATRO TARİHİ 9

Kostüm
Kiliselerde oynanan oyunlarda genellikle rahip ve rahibelerin giydiği dinî
elbiseler giyilmiştir. Bunun yanında simgesel aksesuarlar da kullanılmıştır.
Melekleri canlandırmak için kanat takılmış, kadın oyun kişilerini canlandıran
rahipler dalmatika adındaki giysiler giymişlerdir. Kadınları canlandıran
oyuncular, vücudu saran bir kumaşın uzantısı ile başlarını örtmüşlerdir
(Görsel 4.5).

Bazen peygamberler ve üç kralları canlandıran oyunculara süslü ama
kilise giysisi olmayan kıyafetler verilmiştir. Kişilikleri ayırt etmede simgesel
eşyalar da kullanılmıştır.

Oyuncular
Oyuncular çoğu zaman papazlar ya da korodan oluşmuştur. XIII. yüzyılda
ise bazı roller, gezgin araştırmacılar ya da okul çocuklarınca oynanmıştır.
š Görsel 4.5: Orta Çağ oyuncu kostümleri
Oyunlar kiliselerde oynandığı sürece oyunun metni okunmaktan çok şarkılarla söylenmiştir. Oyunculuk,
genellikle gerçekçi olmaktan uzaktır. Oyun yazarları bireysel şöhret peşinde değil Hristiyanlara ve kiliseye
hizmet amacında olmuşlardır. Bu nedenle kilise oyunlarındaki yazar isimleri bilinmemektedir. Bu özelliği sebe-
biyle Orta Çağ oyunları anonim olarak kabul edilmektedir.

Şölen ve Karnavallar
Kiliselerdeki oyunların çoğu ciddi ve tapınma ile ilgili olmasına rağmen Noel üzerine yazılan bazı oyunlara soy-
tarılık geleneği sızmıştır. Noel zamanında belli günler için genç papazlara ayini yönetme görevi verilmiştir. Soy-
tarılar kentte bazen geçit alayları düzenlemiş bazen de armağan ya da para toplamışlardır.

Soytarılar şöleni (şenliği), komedyanın gelişmesinde önemli bir paya sahiptir. Bu şölenlerin çekici olmasının
sebebi, kiliselerdeki yaşlı papazların düzenli ve katı kurallarını genç papazların esneterek kilise yaşamının alaya
alınabilmesine olanak tanımasıdır.

= BİLGİ KUTUSU

Orta Çağ’da her kralın en az bir tane soytarısı olmuştur. Özel olarak yetiştirilen soytarılar, kralları
eğlendirmek için saraylarda kalıcı olarak yaşamışlardır. Jesters (Cestırs) adı verilen soytarıların tiyatral ve
performatif üretimleri Orta Çağ karnavallarının vazgeçilmez birer unsuru olmuştur.

Q ARAŞTIRINIZ
Günümüzde farklı ülkelerde gerçekleştirilen karnavallar nelerdir?

4.1.1.2. Gotik Dönem Tiyatrosu
Gotik Dönem’de dinsel oyunlar, özellikle Paskalya ve Noel gibi dinî bayramlarda oynanmıştır. Hristiyan dinî
kaynaklarında yer alan ve dünyanın yaratılışından kıyamete kadar gerçekleşeceği öne sürülen bütün olaylar
seyirci önüne çıkarılmıştır. Oyunların bazıları günlerce sürmüştür. Dinsel oyunlar, Katolik Kilisesinin hizmetinde
bir araç olarak kullanılmıştır. Bu oyunlar Hristiyanlık değerlerini savunmuştur.

Orta Çağ oyunlarının ruhu, seyirciye günahlarından arınması için pişmanlık duyurma temeline dayanmaktadır.
Seyirciyi inandırmak için son derece çarpıcı tablolar sunulmuştur.

77
ORTA ÇAĞ’DA TİYATRO