Page 205 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

İLETİM DOKU

Floem (Soymuk Boruları)
• Floem, bitkide fotosentez ürünü olan organik bileşikleri üretildikleri yerden bitkinin kök, gövde, tohum ve meyve gibi
kısımlarına taşır.
• Kökte sentezlenen azotlu organik molekülleri yapraklara ve bitkinin diğer kısımlarına taşır.
• Floem (soymuk boruları); kalburlu boru elemanları, arkadaş hücreleri, floem parankiması ve floem sklerenkiması
olmak üzere dört hücre tipinden oluşur.
• Floemin asıl hücreleri, kalburlu borular ve arkadaş hücreleridir.
• Floem parankiması, besinlerin depo edildiği hücrelerdir.
• Floem sklerenkiması bitkiye destek sağlamada görev yapar.
• Kalburlu boru elemanları, ince çeperli ve canlı hücrelerdir. Üst üste dizili hücreler işlevsel olgunluğa eriştiğinde çekir-
deği, ribozomları, belirgin kofulları ve hücre iskeletlerini yitirir.
• Kalburlu borular canlıdır ancak çekirdeklerini kaybettiklerinden metabolik faaliyetlerini uzun süre devam ettiremez.
Komşu hücrelerin enine çeperleri yer yer eriyerek kalbur şeklini alır. Oluşan bu yapıya kalburlu plak denir. Kalburlu
plakta bulunan porlar sıvı akışını kolaylaştırır.
• Kalburlu boru elemanları, uç uca eklenerek kalburlu boru denen sütun oluşturur. Arkadaş hücreleri, kalburlu boru
elemanının yanında bulunur ve iletime katılmaz. Plazmodezm adı verilen çok sayıda kanalla kalburlu boru elemanına
bağlanır.
• Floem borularında besin maddelerinin taşınması çift
yönlüdür. Ancak bir boruda aynı anda çift yönlü taşı-
nım gerçekleşmez. Dal ve yaprakların gövdeye bağ-
landığı noktalardan yanlara doğru da iletim yapılır.

• Floemde taşıma ksilemdeki taşımaya göre daha ya­
vaş gerçekleşir.
Bunun nedenleri;

¡ enerji harcanması,
¡ iletimin çift yönlü olması,
Floem oluşumunun şematik gösterimi
¡ hücreler arası çeperlerin tam olarak erimemiş
olmasıdır.

Ksilem ve Floem Karşılaştırması
Ksilem (Odun Boruları) Floem (Soymuk Boruları)
Ölü hücrelerden oluşur. Canlı hücrelerden oluşur.
Hücre çekirdeği ve sitoplazması vardır. (Kalburlu boru hüc-
Hücrelerinde çekirdek ve sitoplazması yoktur.
relerinde sadece sitoplazma bulunur.)
Çeperleri lignin birikimi ile kalınlaşır. Hücre çeperleri kalınlaşmamıştır.
Trake ve trakeitlerden oluşur. Kalburlu boru ve arkadaş hücrelerinden oluşur.

Merkeze yakın olup kambiyumun içe doğru oluşturduğu Kabuğun iç yüzeyine yakın olup kambiyumun dışa doğru
iletim doku elemanıdır. oluşturduğu iletim doku elemanıdır.
Köklerle alınan suyu ve mineralleri (inorganik maddeleri) Yaprakta oluşan besinleri, organik maddeleri köklere; kök-
gövdeye ve yapraklara taşır. lerde üretilen amino asitleri gövde ve meyveye taşır.
Taşıma aşağıdan yukarıya doğru tek yönlüdür. Yanal ta- Taşıma; aşağıdan yukarıya, yukarıdan aşağıya doğru ol-
şınım vardır. mak üzere çift yönlüdür. Yanal taşınım vardır.
Taşıma hızlıdır. Taşıma yavaştır.
Madde taşınması pasif taşıma ile gerçekleşir. Madde taşınması pasif ve aktif taşıma ile gerçekleşir.
Aralarındaki hücre duvarları tamamen erimiş, boru şeklini Aralarında hücre duvarları tamamen erimediği için kalburlu
almıştır. (delikli) görünür.
Bitkiye mekanik destek sağlar. Bitkiye mekanik destek sağlar.
BİYOLOJİ - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 205