Page 27 - Konu Özetleri AYT Coğrafya

TÜRKİYE’NİN EKONOMİ POLİTİKALARI VE TARIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Beşerî Faktörler:
• Tarım arazilerinde bir önceki yıla ait bitki atıklarının temizlenmesi, toprağın sürülerek havalandırılması, üretime zarar
verecek taş parçacıklarının temizlenmesi gibi faaliyetler sonucu toprağın ekim ya da dikime hazır hâle getirilmesine
toprak bakımı denir. Toprak bakımının yapılması verimin artmasında önemli bir etkendir.
• Yaz mevsiminin kurak, yağışların da genelde düzensiz olması tarımda sulamanın önemini artırmıştır. Türkiye'de eki-
len tarım arazilerinin her yıl yaklaşık %25’i sulama ve gübre yetersizliğinden dolayı nadasa bırakılmaktadır.
• Gübreleme yöntemiyle toprakta azalan besin maddeleri tekrar toprağa kazandırılarak verim artışı sağlanabilmektedir.
• Verimi artırmaya yönelik yapılan diğer bir çalışma da zirai ilaçlamadır. Aşırı olmamak kaydıyla bu sayede tarım alan-
larındaki zararlı otların gelişmesi ve haşerelerin çoğalması önlenmektedir.
• Tarım makinelerinin kullanımı, toprakların zamanında işlenerek verimin artırılması bakımından önemlidir. Tarımda
makineleşmenin sağladığı bir başka kolaylık da insan ve hayvan gücüne duyulan ihtiyacın azalmasıdır. Ancak Doğu
Karadeniz kıyı şeridi gibi engebeli alanlarda makine kullanımı yaygın değildir.
• Bitki türleri ile hayvan ırklarından daha yüksek verim elde etmek için yapılan iyileştirme çalışmalarına tarımda ıslah
denir.
• Ticari tarımda üretimin devam edebilmesi için, ürünlerin iç ve dış piyasaya sürülerek pazarlanması gerekir. Bu amaçla
çeşitli kooperatifler kurulmuş ve devlet; konuyla alakalı zaman zaman kolaylaştırıcı, koruyucu ve teşvik edici önlemler
almıştır.
DİKKAT

Türkiye’de tarımsal faaliyetlerin planlanması, desteklenmesi ve geliştirilmesine yönelik politikalar Tarım ve Orman Ba-
kanlığı tarafından yürütülmektedir. Ayrıca çiftçileri kredi, sulama, tarım makineleri, fiyatlandırma gibi konularda des-
tekleyen Ziraat Bankası, Tarım Kredi ve Tarım Satış kooperatifleri ile Antbirlik, Çaykur, Çukobirlik, Fiskobirlik, Toprak
Mahsulleri Ofisi, Tariş, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü ve Devlet Su İşleri gibi kuruluşlar vardır.

TARIM YÖNTEMLERİ
Ekstansif Tarım: Geleneksel yöntemlerle yapılan tarım metodudur. Sula-
ma, gübreleme, ilaçlama ve kaliteli tohum kullanımı gibi uygulamalar ye-
tersiz olduğundan verim düşüktür. Tarım ürünlerinin üretim miktarlarında
doğal koşullara bağlılıktan dolayı yıldan yıla dalgalanmalar yaşanmaktadır.

İntansif Tarım: Sulama, gübreleme, ilaçlama ve kaliteli tohum gibi uygu-
lamalardan bilimsel yöntemlerle yararlanılan tarım metodudur. Verim yük-
sek, doğal koşullara bağlılık azdır.
Ekstansif tarım
Nadas: Tarım alanlarının sürülerek bir veya iki yıl dinlenmesi için boş bı-
rakılmasına denir. Nadas uygulaması üretimde dalgalanma, erozyon, çiftçi
gelirinin azalması gibi olumsuzluklara neden olur.

Seracılık (Örtülü Tarım): Tarım ürünlerinin cam, plastik veya fiberglastan
yapılmış, zemini üretime elverişli hâle getirilmiş özel mekânlarda yetiştiril-
mesidir. Seracılık Antalya, Mersin ve Adana gibi illerin kıyı kesimlerinde
gelişmiştir.
İntansif tarım
Plantasyon Tarımı: Tropikal ve subtropikal bölgelerin bazı alanlarında
ticari amaçla bir veya birkaç çeşit ürün yetiştirilmesidir. Kahve, kauçuk, kakao, palmiye gibi ürünlerin büyük bölümü plan-
tasyon tarımı ile yetiştirilmektedir.

Organik Tarım: İnsan sağlığına ve çevreye zarar vermeyen, üretimde kimyasal girdi kullanılmayan, üretimden tüketime
kadar her aşaması kontrollü ve sertifikalı olan tarımsal üretim biçimidir.

Nöbetleşe Ekim: Aynı tarla üzerinde farklı kültür bitkilerinin belirli bir sırayla yetiştirilmesidir. Toprağın mineral dengesinin
sağlanmasını ve birim alandan elde edilen verimin artırılmasını sağlar.
COĞRAFYA - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 27