Page 30 - Konu Özetleri AYT Coğrafya

TÜRKİYE’DE TARIM ÜRÜNLERİ

Çay

Bol yağış, kalın ve kireçsiz toprak, sert rüzgârlardan korunan yerler, yarı gölgeli, yarı ışıklı ortam gibi özel koşullar gerek-
tiren çay; ülkemizde sadece Doğu Karadeniz’de yetişmektedir. En çok yetiştirildiği yerler: Rize, Artvin, Trabzon
Yer Fıstığı

Sıcak iklim bitkisi olan yer fıstığının su ihtiyacı fazla olduğundan sulamayla yetiştirilir. Çerezlik tüketimin yanında yağı
çeşitli ürünlerde kullanılır. En çok yetiştirildiği yerler: Adana, Osmaniye,
Üzüm
Çeşitli kullanım alanlarının olması, iklim ve toprak özellikleri yönünden çok seçici olmayışı, çoğalma yöntemlerinin kolay
olması gibi nedenlerle Türkiye’de en yaygın yetiştirilen ürünlerden biridir.Kuru yemiş ve sofralık olarak tüketilen üzüm;
sirke, pekmez, içki yapımında da kullanılmaktadır. En çok yetiştirilen yerler: Manisa, Denizli, Mersin
Soya Fasulyesi

Bol suya ihtiyaç duyan soya fasulyesi, Karadeniz kıyıları dışındaki yerlerde sulamayla üretilmektedir. Yağ, hayvan yemi
ve biyodizel yakıt üretimi başlıca kullanım alanlarıdır. En çok yetiştirilen yerler: Adana, Mersin, Samsun

Antep Fıstığı
Yüksek besin değerlerine sahip olan Antep fıstığı yazların sıcak ve kurak, kışların ise çok soğuk olmadığı yerlerde ye-
tişmektedir. Kuru yemiş olarak tüketiminin yanında tatlıcılıkta kullanımı yaygındır. En çok yetiştirilen yerler: Gaziantep,
Şanlıurfa
Turunçgiller
Ana vatanı Güneydoğu Asya olan turunçgiller, don olaylarından olumsuz etkilenir. Türkiye’deki başlıca yetiştirilme
alanları Akdeniz ve Ege kıyılarıdır. En çok yetiştirilen yerler: Adana, Hatay, Mersin, Antalya

DİKKAT

Karadeniz kıyılarının mikroklima özelliği görülen alanlarında da turunçgiller yetişebilmektedir.
Tarım ürünü Yeterlilik Oranı % Tarım ürünü Yeterlilik Oranı %
Buğday 95,9 Çay 97,9
Mısır 85,8 Üzüm 146,3
Pirinç 74,3 Elma 143,6
Arpa 90,0 Patates 103,6
Ayçiçeği 51,3 Şeker pancarı 100,0
Soya 5,2
Not: Sebzelerin birçoğunda yeterlilik oranı ihtiyaçtan biraz faz-
Fındık 683,5
ladır.
İncir 501,0
Fındık, incir, kayısı, turunçgiller ülkemizin önemli ihraç ürün-
Kayısı 390,6
lerindendir.
Turunçgiller 192,3 (ort.)
Muz 95,2
Bazı tarım ürünlerinin yeterlilik oranları (TÜİK, 2023)
DİKKAT

• Iğdır’da pamuk, Doğu Karadeniz’de turunçgil, Akdeniz kıyılarında muz tarımının yapılması bu alanların mikroklima
özelliklerinden kaynaklanır.
• Farklı bölgelerde yetişen bir tarım ürünü sıcaklığın fazla olduğu yerde daha erken olgunlaşır.
• Yaz kuraklığı isteyen bitkiler Doğu Karadeniz kıyılarında yetişmez.
• Türkiye’de kenevir, haşhaş, pirinç, tütün gibi tarım ürünleri Tarım ve Orman Bakanlığının verdiği özel izin ile sadece
belirli yerlerde yetiştirilmektedir.
• Sanayide ham madde olarak kullanılan bitkilere endüstri bitkisi denir. Ovalarda ekonomik getirisi fazla olan bu ürünler
daha çok tercih edilir.
30 MEBİ KONU ÖZETLERİ COĞRAFYA - AYT