Page 129 - Konu Özetleri AYT Fizik

ÖZ İNDÜKSİYON AKIMI, LORENTZ KUVVETİ VE ELEKTROMOTOR KUVVETİ

• Değişen manyetik alan ortamındaki iletken çerçevenin hareket ettirilmesi ile oluşan indüksiyon akımı
Şiddeti azalan manyetik alan ortamı
İndüksiyon akım yönü
İndüksiyon akım yönüİndüksiyon akım yönü
i i i

I I I i i i
v v v
i i i
L iletken çemberi
K teli K teli L iletken çemberiL iletken çemberi L iletken çemberi L iletken çemberiL iletken çemberi
K teli
İndüksiyon akım yönü
K iletken telinde i akımı sabit iken yanındaki L L çemberinde Lenz Kanununa uygun olarak
i
iletken çemberi ok yönünde v sürati ile uzaklaş- azalan manyetik akı artışına karşı oluşacak tep-
tırılırken çember yüzeyinde sayfa düzlemine dik i ki manyetik alanı bu azalmayı engellemek için
I
yönü içeri doğru olan bir manyetik akı azalması sayfa düzleminden yine içeri doğru bir manyetik
oluşur. v alan oluşturmak ister. Bu nedenle L çemberinde
saat yönüne doğru bir indüksiyon akımı gözlenir.
i
K teli
İNDÜKSİYON AKIMININ YÖNÜ L iletken çemberi L iletken çemberi
Bir kapalı iletken devresinde meydana gelen indüksiyon emk’nın devrede oluşturacağı indüksiyon akımının yönü Lenz
Kanunu ile bulunur.
Lenz Kanunu: İndüksiyon akımının yönü bu akımı meydana getiren nedene karşı koyacak yöndedir.
v

N S

Lenz Kanununa göre P çemberi üzerinde olu-
şacak indüksiyon akımı +x yönünde bir tepki
NS kutuplu çubuk mıknatıs iletken P kapalı çember yü- manyetik alanı oluşturacak şekilde oluşur. Sağ
zeyine yaklaştırılınca çember yüzeyinde – x yönünde bir el kuralına göre dört parmak çemberde oluşan
manyetik akı artışı gözlenir. i indüksiyon akımını gösterecek şekilde avuç
içine alınırsa başparmak tepki manyetik alanı
yönünü (+x yönü) gösterir.

İndüksiyon akım yönü
i

i
I

i

K teli L iletken çemberi L iletken çemberi

K iletken telinde i akımı artırılırsa yanındaki L L çemberinde Lenz Kanununa uygun olarak artan
iletken çemberi yüzeyinde sayfa düzlemine dik manyetik akı artışına karşılık oluşacak tepki manye-
yönü içeri doğru olan bir manyetik akı artışı olu- tik alanı sayfa düzleminden dışarı doğru olabilmesi
şur. Bu da manyetik akının değiştiğini gösterir. için L çemberinde saat yönünün tersine doğru bir
indüksiyon akımı gözlenir.

FİZİK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 129