Page 131 - Konu Özetleri AYT Fizik
P. 131
ALTERNATİF AKIM
Bunun yanında doğru akımında avantajlı olduğu durumlar vardır.
• Doğru akım motorlarında gerilim sabit olduğundan devir ayarı ve düzenliliği alternatif akım motorlarına göre daha
kolay yapılmaktadır.
• Doğru akım motorlarının kullanıldığı yerlerde alternatif akım, doğru akıma çevrilerek kullanılmaktadır.
• Alternatif akım ile elektroliz olayı ve akü şarjı yapılamaz.
• Doğru akımın depo edilmesi ve taşınması alternatif akıma göre daha kolaydır.
• Aynı gerilim altında doğru akım, alternatif akıma göre can güvenliği açısından daha az tehlikelidir.
Etkin Değer
Alternatif akım devrelerinde gerilim ve akımın değeri periyodik olarak değişir. Akım bir periyotluk sürede maksimum değe-
rine iki defa ulaşır.
V
A
R
~
Alternatif akımın bir dirençte belirli bir sürede sağladığı ısı miktarı, aynı dirençte ve aynı sürede doğru akımla da elde edi-
lebilir. Bu enerjiyi sağlayan doğru akım geriliminin büyüklüğüne ve akım şiddetine, alternatif gerilimin ve alternatif akımın
etkin değeri denir.
DİKKAT
Alternatif akım devrelerinde kullanılan ampermetre ve voltmetrenin ölçtüğü de-
ğerler akım ve gerilimin etkin değerleridir. Etkin değerlerin kullanılması, alter-
natif akım değerlerinin doğru akım cinsinden ifade edilmesinde kolaylık sağlar.
NOT
Akım ve gerilimin etkin değerleri, maksimum değerlerin-
den daha küçüktür.
DOĞRU AKIM DEVRELERİNDE DİRENÇ
Doğru akım devrelerinde bulunan R direnci elektrik enerjisini ısı enerjisine dönüştürür. Direncin uçları arasındaki gerilim ve
direnç üzerinden geçen akım şiddeti sabittir.
V
A
R
~
+ -
Büyüklüğü R olan dirençten geçen akım şiddeti i ve direncin gücü P ise;
2
V = i • R ve P = i • R
R direnci alternatif akım devresine bağlanırsa direnç yine Ohm Yasasında olduğu gibi akıma karşı gösterilen zorluğu ifade
eder. Alternatif akım devrelerinde akıma gösterdiği zorluk sebebiyle sadece ısı kayıpları ile etki gösteren dirence ohmik
direnç denir.
FİZİK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 131