Page 131 - Konu Özetleri AYT Fizik
P. 131

ALTERNATİF AKIM


        Bunun yanında doğru akımında avantajlı olduğu durumlar vardır.
        •   Doğru akım motorlarında gerilim sabit olduğundan devir ayarı ve düzenliliği alternatif akım motorlarına göre daha
            kolay yapılmaktadır.
        •   Doğru akım motorlarının kullanıldığı yerlerde alternatif akım, doğru akıma çevrilerek kullanılmaktadır.
        •   Alternatif akım ile elektroliz olayı ve akü şarjı yapılamaz.
        •   Doğru akımın depo edilmesi ve taşınması alternatif akıma göre daha kolaydır.
        •   Aynı gerilim altında doğru akım, alternatif akıma göre can güvenliği açısından daha az tehlikelidir.


        Etkin Değer
        Alternatif akım devrelerinde gerilim ve akımın değeri periyodik olarak değişir. Akım bir periyotluk sürede maksimum değe-
        rine iki defa ulaşır.
                                                     V


                                                              A
                                                      R

                                                       ~


        Alternatif akımın bir dirençte belirli bir sürede sağladığı ısı miktarı, aynı dirençte ve aynı sürede doğru akımla da elde edi-
        lebilir. Bu enerjiyi sağlayan doğru akım geriliminin büyüklüğüne ve akım şiddetine, alternatif gerilimin ve alternatif akımın
        etkin değeri denir.
                               DİKKAT

                         Alternatif akım devrelerinde kullanılan ampermetre ve voltmetrenin ölçtüğü de-
                         ğerler akım ve gerilimin etkin değerleridir. Etkin değerlerin kullanılması, alter-
                         natif akım değerlerinin doğru akım cinsinden ifade edilmesinde kolaylık sağlar.

                                        NOT

                                  Akım ve gerilimin etkin değerleri, maksimum değerlerin-
                                  den daha küçüktür.


        DOĞRU AKIM DEVRELERİNDE DİRENÇ
        Doğru akım devrelerinde bulunan R direnci elektrik enerjisini ısı enerjisine dönüştürür. Direncin uçları arasındaki gerilim ve
        direnç üzerinden geçen akım şiddeti sabittir.

                                                     V

                                                              A
                                                      R


                                                       ~
                                                      +     -
        Büyüklüğü R olan dirençten geçen akım şiddeti i ve direncin gücü P ise;

                                 2
           V = i • R        ve        P = i  • R

        R direnci alternatif akım devresine bağlanırsa direnç yine Ohm Yasasında olduğu gibi akıma karşı gösterilen zorluğu ifade
        eder. Alternatif akım devrelerinde akıma gösterdiği zorluk sebebiyle sadece ısı kayıpları ile etki gösteren dirence ohmik
        direnç denir.



        FİZİK - AYT                                                                MEBİ KONU ÖZETLERİ      131
   126   127   128   129   130   131   132   133   134   135   136